به گزارش گروه بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت(طبنا)،«برخی از بیمارستانهای تهران بیش از صد سال سن دارند و ایمنسازیشان به راحتی نیست» این جدیدترین اظهارنظر در مورد فرسودگی بیمارستانهای تهران است که روز گذشته «سعید کریمی» معاون درمان وزارت بهداشت در گفتوگو با ایلنا اعلام کرد. وی با اشاره به بیمارستانهای ناایمن در شهر تهران گفت: در این زمینه کارگروهی تشکیل شده است. برخی از این بیمارستانها حدود صد سال سن دارند و ایمنسازی این بیمارستانها به راحتی نیست.
واقعیت این است که عمر بسیاری از سازههای درمانی و بیمارستانی شهرهای مختلف کشور به سر آمده اما هنوز این مراکز در حال خدمترسانی به شهروندان هستند. فقط در تهران- که قطب پزشکی کشور است و به مردم ایران خدمات درمانی ارایه می دهد- بیش از70 درصد بیمارستانها عمری بیشتر از 40سال داشته و اغلب آنها نیاز به بازسازی یا مقاومسازی و جایگزینی دارند. بنابراین باید تهران را شهری فقیر از نظر بیمارستانسازی دانست. چرا که اغلب بیمارستانها قدیمیاند و بیمارستان جدید ساخته نشده است. از طرفی بیمارستانهای دولتی در تهران چندان توسعه نداشتهاند و اکثر بیمارستانهای خصوصی هم در غرب تهران متمرکز هستند.
شکل فرسودگی عمدتا در تهران و بیشتر شامل بیمارستانهای دولتی میشود، بیمارستانهایی که اغلب ۵۰، ۶۰ سال پیش ساخته شدهاند. همین چندی پیش یکی از مقامات وزارت بهداشت اعلام کرد 30 درصد بیمارستانهای دولتی فرسوده هستند. البته ماجرای بیمارستانهای فرسوده، فقط مختص به تهران نیست. این مشکل تقریبا در همه شهرهای کشور هست. آن گونه معاون درمان وزارت بهداشت گفته است در حال حاضر ۱۵۵ هزار تخت بیمارستانی فرسوده در کشور داریم.درحالی بخش زیادی از بیمارستانهای کشور فرسوده هستند که که پرسنل بیمارستانها کمترین آموزشهای ایمنی هنگام بروز بلایا را دیدهاند.
بازسازی بیمارستانهای فرسوده یا ساخت بیمارستان جدید، نیازمند تامین اعتبار کافی است، اعتباری که بودجه جوابگوی آن نیست. همین دیروز معاون وزیر بهداشت گفت:« ما یک برآورد بودجهای درخصوص ایمنسازی این بیمارستانها انجام دادهایم. براساس این برآورد نزدیک به ۱۸ هزار میلیارد تومان (همت) اعتبار برای ایمنسازی این بیمارستانها لازم داریم.»این در حالی است که به گفته همین مقام وزارت بهداشت اعتبار خاصی برای ایمنسازی در نظر گرفته نشده است.
چند ماه پیش نیز، امیر سالکی، مدیرکل منابع فیزیکی وزارت بهداشت «تأمین اعتبار» را چالش اصلی ایمنسازی بیمارستانها دانست. وی دی سال گذشته، درباره چالشهای وزارت بهداشت برای ایمنسازی و نوسازی بیمارستانها، گفت: «معضلات و چالشهای بسیاری برای ایمنسازی بیمارستانها وجود دارد. بسیاری از شاخصهای ایمنسازی صرفا با جایگزینی بیمارستانها امکان تحقق دارند که این موضوع نیازمند اعتبارات لازم در حوزه عمرانی سلامت است. بنابراین چالش اصلی تامین اعتبار است.
در حال حاضر سهم سلامت از تملکهای دارایی سرمایهای یک درصد است که بسیار ناچیز است؛ این در حالی است که وزارت بهداشت 46000 تخت بیمارستانی نیز در دست ساخت دارد که باید اعتبارات آنها نیز تامین شود. از طرفی تامین اعتبار 50 هزار تخت فرسوده که بیش از 150 هزار میلیارد تومان است و در سال حداقل باید 30 هزار میلیارد تومان تامین شود تا در یک برنامه پنج ساله بیمارستانها جایگزین شوند، یک چالش بسیار جدی است. از طرفی ارتقاء و بهبود ایمنی بیمارستانهایی که از یک ایمنی نسبی برخوردار هستند، اما باید ارتقاء یابند نیز مستلزم تامین اعتبار و هزینه است.»
فرسودگی بیمارستانهای کشور و نبود بودجه و اعتبار برای نوسازی یا ایمنسازی آنان در حالی است که در سفر رئیس جمهمور به اندونزی در بهار امسال، وی قول ساخت ۱۲ بیمارستان در این کشور با تجهیزات ایران را داد. وعده رئیسی برای ساخت 12 بیمارستان اندونزی آنقدر حاشیهساز که انتقادات زیادی را برانگیخت. عبدالله گنجی، عضو جداشده از شورای اطلاع رسانی دولت در توییتی نوشت:«ایران تحریم شده و در محاصره حداکثری، ۱۲ بیمارستان را در اندونزی تجهیز میکند!جالب نیست؟ افتخار ندارد؟»
معینالدین سعیدی نیز در نشست علنی روز (یکشنبه ۷ خردادماه) مجلس شورای اسلامی در تذکر شفاهی گفت: «در شرایطی که ۴ شهرستان قصرقند، کنارک، دشتیاری و زرآباد فاقد حتی یک تخت بیمارستانی هستند، رئیس جمهور در اندونزی قول ساخت ۱۲ بیمارستان را میدهد! بنابراین باید گفت که آقای رئیسی، به کجا چنین شتابان؟ اول دردهای بی پایان مردم سیستان و بلوچستان را ببینید و بعد به فکر مردم اندونزی باشید.»
انتقادات به وعده رئیسی آنچنان بالا گرفت که وزیر بهداشت ناچار به واکنش شد.
بهرام عینالهی وزیر بهداشت در رابطه با حواشی مربوط به خبر تجهیز بیمارستانهای اندونزی توضیحاتی داد و به رسانهها گفت: «این حواشی به این سبب بود که خبر وارونه منعکس شد و اینگونه گفته شد که رئیسجمهور قول تجهیز ۱۰ بیمارستان در کشور اندونزی را داده است در حالی که چنین قولی ندادیم و قرار است صادرات انجام دهیم و پول آن را دریافت کنیم. صادارت افتخاری برای کشور است و هیچ اهدایی وجود ندارد.»
گفتنی است آسیبپذیری بیمارستانها را در سه وجه سازهای، غیر سازهای و عملکردی بررسی و با شاخصی به نام HSI که ابزار سنجش ایمنی بیمارستانها است، اندازهگیری میکنند. در چند سال گذشته بر اساس این اندازهگیریها شاخص ایمنی بیمارستانهای کشور ۳۶ از ۱۰۰ بوده، یعنی ایمنی بیمارستانهای کشور کمتر از 40 درصد بوده است.
اگر چه در چند سال اخیر با مداخلاتی مانند ارائه آموزشها، طراحی الگوی آمادگی بیمارستانی و... این شاخص تا حدودی ارتقا یافته است، اما هنوز شاخص ایمنی بیمارستانهای کشور با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد.با توجه به آمار بالای بیمارستانهای فرسوده در کشور به نظر میرسد وقت آن فرا رسیده است که دولت چارهای برای افزایش بودجه عمرانی به ویژه در بخش مقاومسازی بیمارستانها بیندیشد و منابع پایداری را برای تحقق این مهم ایجاد کند، دولت باید با تدوین یک برنامه میان مدت بیمارستانهایی را که بافت فرسوده دارند و از امنیت لازم در مقابل حوادثی همچون زلزله برخوردار نیستند، در یک پروسه زمانی چند ساله اصلاح کند و نسبت به ساخت بیمارستانهای جدید با توجه به استاندارهای ایمنی اهتمام ورزد.