به گزارش گروه بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت(طبنا)گردشگری سلامت یا توریسم پزشکی شاخه‌ای از گردشگری است که فرد با هدف استفاده از امکانات پیشرفته پزشکی و بهبود بیماری به سایر کشورهای دیگر سفر می‌کند. این پدیده زمانی به وجود آمد و مورد توجه قرار گرفت که خیلی از بیماران در کشور خود امکان استفاده از تجهیزات درمانی و پزشکی را نداشتند یا افراد با هدف کم‌تر شدن هزینه‌های درمانی به کشورهای دیگر سفر کردند.
جالب است بدانید صنعت گردشگری پس از صنعت نفت و خودروسازی، سومین صنعت مهم دنیا به حساب می‌آید. صنعت گردشگری اهمیت بسزایی در افزایش درآمد و گردش مالی کشور دارد؛ به طوری که با رشد چشم‌گیر این صنعت، پیش‌بینی شده در آینده‌ای نزدیک ممکن است به صنعت اول جهان تبدیل شود.
توریسم درمانی طیف وسیعی از خدمات درمانی و سلامت را شامل می‌شود. از رایج‌ترین و محبوب‌ترین خدمات در این حوزه، می‌توان به مواردی همچون
جراحی‌های زیبایی،جراحی چشم و قلب،بیماری‌های مرتبط با سرطان،دندانپزشکی،درمان ناباروری، پیوند عضو و آب درمانی اشاره کرد.
فعالیت ۲۴۷ مرکز درمانی مجوز گردشگری سلامت در ایران
سعید کریمی،معاون درمان وزیر بهداشت با اشاره به اینکه در حال حاضر ۲۴۷ مرکز درمانی مجوز گردشگری سلامت دارند، افزود: در رتبه بندی جهانی که توسط یک مؤسسه آمریکایی در خصوص گردشگری درمانی صورت گرفته، ایران به عنوان رتبه چهل و ششم در بین کشورهای جهان معرفی شده است.
وی بیشترین گردشگر سلامت مراجعه کننده به ایران را مربوط به ده کشور همسایه شرقی و غربی و حاشیه خلیج فارس دانست و گفت: در بین این کشورها عراق و افغانستان در رتبه بالاتر و پاکستان، عمان، بحرین ارمنستان و تاجیکستان در رتبه‌های بعدی قرار دارند و کشورهای مذکور مجموعاً مبدأ بیش از ۹۰ درصد گردشگران سلامت ایران بوده‌اند.
ایران در سال ۱۴۰۱ از ۱۶۴ ملیت گوناگون و به عبارتی از پنج قاره جهان گردشگر سلامت داشته است
از ۱۶۴ ملیت گوناگون گردشگر سلامت داشته‌ایم
معاون درمان وزیر بهداشت با بیان اینکه ایران در سال ۱۴۰۱ از ۱۶۴ ملیت گوناگون و بنابراین از پنج قاره جهان گردشگر سلامت داشته است، یاد آور شد: البته تعداد گردشگران سلامت از برخی ملیت‌ها چند صد هزار نفر و شمار گردشگران سلامت برخی کشورها نیز به ویژه از قاره‌ها و مناطق دوردست محدود بوده است.
سالانه حدود یک میلیارد دلار به واسطه خدمات گردشگری سلامت وارد کشور می‌شود
وی با بیان اینکه گردشگری سلامت صنعتی ارز آور است، اظهار داشت: سالانه حدود یک میلیارد دلار به واسطه خدمات گردشگری سلامت وارد کشور می‌شود که این مبلغ علاوه بر مراکز درمانی و بیمارستانی به زنجیره هتل‌ها، رستوران‌ها، صنعت حمل و نقل و دیگر نهادهای خدماتی نیز تعلق می‌گیرد.
کریمی ادامه داد: از این ۲۴۷ مرکز درمانی آماده پذیرش بیماران خارجی، ۲۲۶ مرکز بیمارستان بوده و ۱۸ مرکز به صورت (Day care) یا بستری کوتاه مدت و ۳ مرکز نیز خدمات دندانپزشکی ارائه می‌دهند. ۳۷ دانشگاه و دانشکده علوم پزشکی در ۲۸ استان کشور، امکان پذیرش و ارائه خدمات درمانی به بیماران خارجی را دارند.
معاون درمان وزارت بهداشت از پذیرش بیش از یک میلیون بیمار غیر ایرانی در سال گذشته خبر داد و گفت: بیشترین مراجعه کنندگان از کشورهای افغانستان و عراق بوده و در رتبه‌های بعدی به ترتیب، کشورهای پاکستان، آذربایجان، عمان، ارمنستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ترکیه و بحرین قرار دارند.
وی تصریح کرد: بیمارانی که از کشورهای دیگر به ایران سفر می‌کنند، به ترتیب در زمینه‌های درمان ناباروری و خدمات مربوط به بیماری‌های زنان و زایمان، چشم پزشکی، ارتوپدی، جراحی‌های پلاستیک، عروق و اورولوژی خدمت دریافت کرده‌اند.
سالانه حدود یک میلیارد دلار به واسطه خدمات گردشگری سلامت وارد کشور می‌شود
گردشگری سلامت در دنیا جایگاه ویژه ای دارد که در ادامه به معرفی تاریخچه و چگونگی شکل گیری گردشگری سلامت در کشورهای مختلف پرداخته‌ایم:
۱- حدود ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد، سومریان نخستین مجتمع سلامت را در اطراف چشمه‌های آب گرم ساختند و به خدمات درمانی مبادرت ورزیدند.
۲- علم پزشکی یونانی‌ها نسبت به دیگر کشورها جایگاه قابل‌توجهی داشت و مردم آن دوران بر این باور بودند که این منطقه پناهگاه خداوند شفا، آسکلوپویس است که بیماری آنها را درمان می‌کند.
۳- رم نیز در بین دیگر کشورها علاوه بر آموزش طب، مراکز درمانی ویژه‌ای را برای ثروتمندان دیگر کشورها تاسیس کردند و به آنها خدمات می‌دادند.
۴- در جهان اسلام نیز بیمارستان منصوری در قاهره با پذیرش ۸۰۰۰ نفر بیمار و ارائه خدمات درمانی پا به این عرصه رقابت گذاشت.
۵- همزمان در کشورهای فرانسه، انگلستان و کل اروپا نیز مراکزی جهت مراجعه بیماران خارجی و ارائه خدمات درمانی تاسیس شد.
۶- در کشور ایران نیز ابوعلی سینا خدمات سلامت را به ۳ دسته آسایشگاه معنوی، چشمه های درمانی و آب‌های گرم تقسیم بندی کرد.
سالانه بیش از یک میلیون توریست از خدمات درمانی داخل کشور استفاده می‌کنند
محمدحسین نیکنام، مدیرکل همکاری‌های بین‌الملل وزارت بهداشت با بیان اینکه در حال حاضر سالانه بیش از یک میلیون توریست از خدمات درمانی داخل کشور استفاده می‌کنند، افزود: در حال مذاکره برای تدوین پروتکل‌های گردشگری سلامت با دیگر کشورها هستیم تا بتوانیم از امکانات موجود بهره برداری حداکثری کنیم.
برنامه‌ریزی ایران برای جذب ۶ میلیون «گردشگر سلامت» در سال
مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه نیز از برنامه ریزی برای جذب ۶ میلیون گردشگر سلامت در سال خبر داد و افزود: این اقدام مهم به همراهی و هماهنگی تمامی سازمان‌ها و نهادهای مسؤول و مجری در این حوزه نیاز دارد و وزارت امور خارجه با تمام توان در خدمت توسعه گردشگری در ابعاد مختلف آن است.
سطح خدمات درمانی و هزینه‌های درمان در ایران در سطح خیلی خوبی قرار دارد
مجید زنگویی، دبیرکل مرکز گردشگری سلامت کشور های اسلامی اظهار داشت: سطح خدمات پزشکی و قیمت هزینه‌های درمانی در ایران در سطح خیلی خوبی در جهان قرار دارد و برای همه این سئوال مطرح است که چرا در این خصوص ایران در سطح بین‌المللی ظهور پیدا نمی‌کند.
دبیرکل مرکز گردشگری سلامت کشورهای اسلامی با اشاره به نقش دولت و بخش خصوصی در توسعه گردشگری سلامت گفت:متاسفانه حرکت مراکز درمانی و بیمارستانی ما در این حوزه نظامند و مستمر نبوده است.
زنگویی متذکر شد:باید در حوزه گردشگری سلامت به تمام دنیا فکر کنیم و انتظار ما از وزارت گردشگری و بهداشت مشارکت جدی تر است.
محمد علی محسنی بندپی،دبیر کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی گفت:مجلس مصمم است نگاه دولت را به گردشگری سلامت جذب کند.
دبیر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس افزود:امسال یک فصل خاصی در بودجه به میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی اختصاص پیدا کرده است.در قانون برنامه هفتم باید سالی یک میلیارد یورو برای صادرات دارو اختصاص دهیم.
باید طی برنامه هفتم توسعه سالی ۶ میلیارد یورو از گردشگری سلامت کسب در آمد کنیم
وی اضافه کرد:باید طی برنامه هفتم توسعه سالی ۶ میلیارد یورو از گردشگری سلامت کسب در آمد کنیم؛ضمن اینکه ۷۰۰ میلیون یورو از طریق جذب دانشجویان خارجی کسب در آمد داشته باشیم.
نایب رئیس فراکسیون گردشگری مجلس متذکر شد:باید تا پایان برنامه هفتم توسعه ۱۵ میلیون گردشگر جذب کنیم.
مهدی کریمی، رئیس شورای سیاستگذاری مرکز گردشگری سلامت کشورهای اسلامی اظهار داشت:گردشگری سلامت در ایران امری مغفول در دولتها بوده است.
هر گردشگر سلامت که وارد ایران می‌شود برای ۱۵ تا ۲۵ نفر شغل ایجاد می‌کند
رئیس شورای سیاستگذاری مرکز گردشگری سلامت کشورهای اسلامی ابراز کرد:هر گردشگر سلامت که وارد ایران می‌شود برای ۱۵ تا ۲۵ نفر شغل ایجاد می‌کند.
وی با انتقاد از عدم همکاری مناسب برخی دستگاهها در معرفی پزشکان ایرانی و مراکز درمانی و بیمارستانی به کشورهای دیگر، افزود:فدراسیون بین المللی بیمارستانها وجود دارد اما متاسفانه ایران عضو این تشکل بین‌المللی نیست.نیازمند هستیم از کلونی بیمارستانی به مگا بیمارستانها تبدیل شویم و حداقل به ۱۴ کشور همسایه خدمات سلامت ارائه کنیم.
اکنون که با اقبال خوب بیماران خارجی برای درمان در کشورمان روبرو هستیم و توان علمی لازم و با کیفیت را در دو بخش داشتن پزشکان متخصص و امکانات و تجهیزات پزشکی و مراکز درمان را داریم، توجه و دقت بیشتر دولتمردان و وزارتخانه‌های مرتبط با گردشگری سلامت؛ همچون وزارت بهداشت، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و و زارت خارجه را می‌طلبد تا با هم افزایی و همکاری لازم، شاهد رونق بیش از پیش گردشگری سلامت و حضور بیماران خارجی برای درمان در کشورمان باشیم.