مسئولیت اولیای مدارس تنها در پرورش نیروی عقلی و آشنا کردن دانش‌آموزان به مسائل اجتماعی و اخلاقی خلاصه نمی‌شود. مدرسه مسؤول تغییر و اصلاح رفتارهای ناسازگارانه و تأمین بلوغ عاطفی و سلامت روانی دانش‌آموزان نیز است. در مدرسه فرزندان دوست داشتن و دوست داشته شدن را تجربه می‌کنند، معلم با تکریم شخصیت، محبت و توجه، آنان را در مسیر صحیح هدایت می‌کند، دانش‌آموز در این محیط چگونگی برقراری روابط درست عاطفی، سازگاری با دیگران و مسئولیت‌پذیری را می‌آموزد و راه‌های مبارزه با کینه‌توزی، دیگر آزاری و حسادت را یاد می‌گیرد.
اصغر باقرزاده، معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش از آغاز فرایند غربالگری پایه روانشناختی و سلامت روان دانش آموزان خبر داد و اظهار کرد: براساس نتایج به دست آمده، وضعیت روانی و اجتماعی دانش‌آموز را می‌سنجیم و آنها را در دسته‌های سالم، در معرض خطر، آسیب‌دیده و دارای فوریت‌های روانی تقسیم‌بندی می‌کنیم.
وی درباره اجرای طرح غربالگری روانی و اجتماعی دانش‌آموزان، افزود: سامانه نماد را که مخفف نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان است در یک سال به جهت تغییر و تحولاتی که در کل سامانه‌های آموزش و پرورش در حال رخ دادن بود، به طور کامل در دسترس نداشتیم.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: حدود یک ماه است که سامانه به صورت آزمایشی در دو استان تهران و گلستان فعال شده است. مرحله اول نماد، غربالگری است. غربالگری در دوره ابتدایی توسط معلمان و خانواده‌ها و در متوسطه توسط معلمان، خانواده‌ها و دانش‌آموزان انجام می‌شود. وضعیت روانی و اجتماعی دانش‌آموز را می‌سنجیم و آنها را در دسته‌های سالم، در معرض خطر، آسیب‌دیده و دارای فوریت‌های روانی تقسیم‌بندی می‌کنیم.
وی در پاسخ به اینکه آیا غربالگری ادامه مسیر اورژانس دانش‌آموزی است؟، گفت: خیر، ۱۵۷۰ یا همان اورژانس دانش‌آموزی یک سامانه اطلاع‌رسانی است، ما مجموعه مراکز مشاوره، اورژانس اجتماعی و نماد را داریم و این موارد همه ذیل سامانه نماد تجمیع می‌شود.
باقرزاده افزود: دانش‌آموزی که دارای فوریت‌های اجتماعی روانی است به نهادهایی که باید مداخله کنند، معرفی می‌شود که از جمله آنها می‌توان به بهزیستی، قوه قضائیه، پلیس و مراکز مبارزه با مواد مخدر و بازپروری اشاره کرد.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه بخش اول سامانه نماد که غربالگری است راه‌اندازی شده است، گفت: بخش ۱۵۷۰ و مراکز مشاوره نیز فعال هستند، اما برای بخش ارجاع در حال تکمیل سامانه هستیم و به زودی وقتی کامل شد، به شرکای خود در طرح نماد دسترسی می‌دهیم و آنها خودشان می‌توانند بچه‌ها را رصد کنند.
وی خاطرنشان کرد: پس از شناسایی دانش‌آموزان نیازمند دریافت خدمات، ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره به آنان در مراکز مشاوره آموزش و پرورش صورت می‌گیرد. امروزه با توجه به هجوم آسیب‌های اجتماعی، شناسایی به‌موقع کودکان و نوجوانانی که نیازمند کمک هستند، بسیار دارای اهمیت است، از این رو کمک به اجرای مطلوب فرایند غربالگری و همکاری تمامی حوزه‌های وزارت آموزش و پرورش در دستیابی به اهداف مهم این کار، ضرورتی غیر قابل انکار است.
غربالگری پایه روانشناختی دانش‌آموزان اصفهانی تا ۲۰ خردادماه
حجت‌الله مهدی، رئیس مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه «غربالگری پایه روانشناختی» فرایندی است و قسمت اول آن خوداظهاری است، گفت: دانش‌آموزان پایه هشتم تا بیستم خردادماه فرصت دارند تا این مرحله را انجام دهند و از این تاریخ تا پایان تابستان مرحله مداخلات برای دانش‌آموزان نیازمند توسط مراکز مشاوره انجام می‌شود.
وی درباره آزمون «سلامت روانی رفتاری» و «غربالگری پایه روانشناختی» اظهار کرد: غربالگری و سنجش سلامت روان بر اساس نظام مراقبت از آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزان (نماد) برعهده آموزش و پرورش است که در دو حوزه غربالگری دانش‌آموزان و سلامت روان ارزیابی انجام می‌شود.
رئیس مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان ادامه داد: از این ارزیابی برای تحلیل نقطه‌ای مناطق اصفهان و تحلیل استانی استفاده می‌شود و به کمک این داده‌ها بررسی می‌کنیم در یک منطقه و مدرسه و مجموعه استان شرایط روانشناختی چگونه است و چه مداخلاتی باید انجام شود.
وی با اشاره به اینکه این فرایند برای دانش‌آموزان مدارس دولتی و غیردولتی است، افزود: فرایند به این شکل است که ابتدا آزمون غربالگری برای دانش‌آموزان پایه هشتم و یازدهم استان انجام می‌شود و آزمون سلامت روان برای دانش‌آموزان ورودی یعنی پایه هفتم و دهم برنامه‌ریزی‌شده و غربالگری برای دانش‌آموزان ابتدایی هم در پایه‌های سوم و ششم انجام می‌شود.
وی تصریح کرد: در دوره ابتدایی غربالگری توسط آموزگار پایه کلاس انجام و در دوره متوسطه هم غربالگری و هم سلامت روان توسط خود دانش‌آموزان به‌صورت خود گزارش‌دهی انجام می‌شود.
مهدی گفت: پس از برگزاری آزمون‌ها نتایج آنها برای استان، منطقه و مدرسه قابل‌تحلیل است و دانش‌آموزان بر اساس تحلیل‌های حاصله، خدمات روانشناختی و مشاوره موردنیاز برای دانش‌آموزان نیازمند توسط مشاوران مدارس، مرکز مشاوره منطقه و در صورت نیاز مرکز مشاوره استان خدمات موردنیاز انجام می‌شود.
وی اظهار کرد: هر ساله بر اساس سند نظام تحول سلامت روان، فرایند غربالگری باید از مهرماه انجام شود اما با توجه به تغییر سامانه و انتقال فرایند غربالگری از سامانه نماد به زیرمجموعه سامانه my.medu.ir امسال این فرایند از اواسط اردیبهشت‌ماه آغاز شده ادامه فرایند در تابستان و سال تحصیلی آینده ادامه خواهد یافت.
رئیس مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان با بیان اینکه، از سال تحصیلی آینده با آغاز سال تحصیلی غربالگری انجام خواهد شد، اظهار کرد: غربالگری فرایندی است و قسمت اول آن خوداظهاری است؛ دانش‌آموزان پایه هشتم تا ۲۰ خرداد فرصت دارند تا این مرحله را انجام دهند و از این تاریخ تا پایان تابستان مرحله مداخلات برای دانمش آموزان نیازمند توسط مراکز مشاوره انجام می‌شود.
به گزارش ایمنا، مرکز توسعه آموزش مجازی، فناوری و امنیت اطلاعات وزارت آموزش و پرورش نیز در اطلاعیه‌ای که ششم خردادماه منتشر کرده است از مهلت دانش‌آموزان پایه‌های هفتم و هشتم متوسطه در آزمون‌های غربالگری و سلامت روان تا روز بیستم خردادماه خبر داده است.
بر ساس این اطلاعیه، آزمون‌های «سلامت روانی رفتاری» و «غربالگری پایه روانشناختی» در سامانه my.medu.ir فعال شده است. آزمون «سلامت روانی رفتاری» برای دانش‌آموزان پایه هفتم و آزمون «غربالگری پایه روانشناختی» برای دانش‌آموزان پایه هشتم برگزار می‌شود و دانش‌آموزان حداکثر تا تاریخ بیستم خردادماه ۱۴۰۲ فرصت دارند که از طریق ورود به این سامانه، در این آزمون‌ها شرکت کنند.