نوزادان می‌توانند به یکی از دو روش وارد این دنیا شوند: زایمان طبیعی یا زایمان با جراحی یا همان سزارین. هدف نهایی هر دو روش اطمینان از سلامت نوزاد و مادر است.
عمل سزارینِ برنامه‌ریزی‌شده معمولاً در هفته ۳۹ بارداری انجام می‌شود. سزارین عملی است که طی آن جنین زودتر از زمان طبیعی خود به دنیا می‌آید. بچه‌هایی که زودتر از ۳۹ هفته متولد می‌شوند بیشتر احتمال دارد نیاز به کمک در تنفس داشته باشند. البته گاهی سزارینِ برنامه‌ریزی‌شده دلیل پزشکی دارد، مثلاً چندقلو بودن، وجود بیماری‌ها و مشکلاتی مانند دیابت، فشارخون بالا، عفونتی که می‌تواند در طول زایمان منتقل شود مانند HIV یا تبخال تناسلی و مشکلات جفت.
گاهی هم سزارین ضروری می‌شود؛ مثل زیادی بزرگ‌بودن نوزاد نسبت به لگن مادر یا قرارنگرفتن سر نوزاد در پایین و ناموفق بودن تلاش برای تغییر این وضعیت.
برخی مواقع هم یک متخصص زنان و زایمان تصمیم به انجام سزارین اورژانسی می‌گیرد؛ زیرا سلامت مادر، نوزاد یا هر دو در خطر است. این ممکن است به دلیل مشکلی در دوران بارداری یا پس از زایمان رخ دهد، مانند وقتی که زایمان خیلی آهسته پیش می‌رود یا نوزاد اکسیژن کافی دریافت نمی‌کند.
نتیجهٔ تحقیقات و مطالعات در مورد زود به‌دنیاآوردن نوزاد
محققان دریافتند در مقایسه با بچه‌هایی که در هفته ۳۹ بارداری با سزارین به دنیا می‌آیند، آنهایی که در هفته‌های ۳۷ یا ۳۸ بارداری با سزارین متولد می‌شوند بیشتر ممکن است دچار مشکلات تنفسی، مشکلات قند خون و عفونت‌های جدی شوند. ضمناً این بچه‌ها بیشتر احتمال دارد نیاز به بستری‌شدن در NICU داشته باشند.
زایمان زودتر از موعد انتخابی پیامدهایی برای کودک دارد و هر چه کودک زودتر به دنیا بیاید، ریسک خطرات هم بیشتر است؛ اما با وجود لیست بلند و بالای پیامدهای بالقوهٔ مرتبط با سزارین پیش از ۳۹ هفته، آمار نشان می‌دهند تعداد زیادی از خانم‌ها و خانواده‌ها انتخاب می‌کنند که پیش از هفته ۳۹، با سزارین فرزند خود را به دنیا بیاورند.
بچه‌هایی که با سزارین متولد می‌شوند در بلندمدت بیشتر احتمال دارد دچار آسم، آلرژی و عفونت شوند. بدون زایمان طبیعی، کودک باکتری‌های مفید بدن مادر را از دست می‌دهد و این باکتری‌ها نقش مهمی در سیستم ایمنی کودک دارند
تیمی از محققان از دانشگاه آلاباما در بیرمنگام روی زایمان‌هایی تحقیق کردند که به دلایل غیرپزشکی جهت سزارین برنامه‌ریزی‌شده بودند. این خانم‌ها اصرار داشتند در زمان‌های خاصی سزارین شوند و کودکشان را به دنیا بیاورند، مثلاً به دلیل اینکه می‌خواستند فرزندشان پیش از ژانویه به دنیا بیاید یا اینکه دوست داشتند فرزندشان در سالروز تولد شخص دیگری متولد شود و یا صرفاً به این دلیل که مادر از بارداری خسته شده و ناخوش بود!
کارشناسان می‌گویند افزایش موارد سزارین پیش از هفته ۳۹ به این دلیل است که خیلی‌ها از پیامدهای مرتبط با زایمان زودتر از موعد آگاه نیستند. خیلی از خانم‌ها تصور می‌کنند وضعیت کودکی که به‌موقع به دنیا می‌آید یا کودکی که چهار، سه، دو و یا یک هفته زودتر به دنیا می‌آید یکی است.
خطرات سزارین برای مادر
عمل سزارین یک عمل جراحی مهم است و مانند دیگر جراحی‌ها خطراتی هم دارد. ریسک مرگ مادر بعد از سزارین بالاتر از این خطر بعد از زایمان طبیعی است، هر چند که امروزه این اتفاق به‌ندرت می‌افتد.
خطرات بالقوهٔ سزارین برای مادر شامل موارد زیر می‌شود:
. کاهش عملکرد روده‌ها. گاهی تا چند روز بعد از عمل سزارین، حرکت روده‌ها کُند می‌شود که ایجاد ناراحتی و نفخ خواهد کرد.
. افزایش خونریزی. خونریزی بعد از سزارین تقریباً دوبرابر خونریزی بعد از زایمان طبیعی است. اما به‌ندرت پیش می‌آید که حین عمل سزارین به تزریق خون نیاز شود.
. افزایش احتمال ترومبوز عروق عمقی (DVT)
. افزایش احتمال جفت سرراهی و چسبندگی جفت در بارداری‌های بعدی
. عفونت. عفونت در ناحیه جراحی، رحم و یا اندام‌های لگنی مجاور مانند کلیه‌ها و مثانه می‌تواند پیامدهای بعد از سزارین را پیچیده‌تر کند.
. طولانی‌تر شدن مدت بستری در بیمارستان و مدت ریکاوری
. مرگ مادر (بسیار نادر)
. کاهش احتمالی باروری در آینده
. حساسیت به بیهوشی. سلامت مادر ممکن است به‌واسطهٔ واکنش‌های آلرژیک نسبت به بیهوشی (مثلاً افت ناگهانی فشارخون) یا دیگر داروهای مصرفی حین جراحی به خطر بیفتد.
. احتمال جراحی‌های اضافی. مثلاً هیسترکتومی و ترمیم مثانه.
. احتمال چسبندگی
. احتمال سزارینی شدن زایمان‌های بعدی
خطرات سزارین برای کودک
در عمل سزارین علاوه بر مادر برای کودک نیز خطراتی وجود دارد:
. مشکلات تنفسی. بچه‌هایی که با عمل سزارین متولد می‌شوند بیشتر ممکن است دچار مشکلات تنفسی شوند؛ مانند تاکی پنه نوزادی (تنفس تند غیرعادی طی روزهای اول بعد از تولد)
. آسیب جنینی. هرچند نادر است؛ اما گاهی ممکن است طی برش عمل سزارین، کودک زخمی شود (البته حین زایمان طبیعی هم احتمال آسیب به جنین وجود دارد)
. افزایش احتمال آسم در کودکانی که با عمل سزارین به دنیا می‌آیند.
. پایین‌بودن امتیاز آپگار. بچه‌هایی که با سزارین متولد می‌شوند گاهی امتیاز آپگار پایینی دارند و این مسئله می‌تواند ناشی از بیهوشی مورداستفاده طی عمل سزارین باشد (مخصوصاً اگر مادر تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرد). امتیاز آپگار تستی است که بلافاصله پس از تولد بر روی نوزادان انجام می‌شود. در این آزمایش ضربان قلب، تونوس عضلانی و علائم دیگر نوزاد مورد بررسی قرار می‌گیرد تا نیاز به مراقبت‌های پزشکی بیشتر یا مراقبت اورژانسی تشخیص داده شود.
. در مورد احتمال بیشتر ابتلای بچه‌های سزارینی به عوارضی مانند آسم، آلرژی، ADHD و اوتیسم نیز تحقیقات زیادی انجام شده و طبق یافته‌ها دلیل آن قرارنگرفتن جنین در معرض فلور واژن است.
مزایای سزارین
کاهش احتمال بی‌اختیاری ادرار و افتادگی اندام لگنی
کاهش درد هنگام زایمان
کاهش اضطراب در برخی خانم‌ها هنگام زایمان
قابل‌برنامه‌ریزی و قابل‌پیش‌بینی‌تر از زایمان طبیعی
نجات جان نوزاد یا مادر در معرض خطر
امتیازات زایمان طبیعی
زایمان طبیعی بهترین نوع زایمان برای به‌دنیاآوردن کودک است؛ زیرا مداخلات پزشکی در آن بسیار اندک است یا وجود ندارد. وقتی فرایندهای بیولوژیکی طبق روال خود پیش می‌روند، بهترین حالت است و مداخلات پزشکی فقط زمانی باید صورت بگیرند که قطعاً ضروری‌اند. زایمان طبیعی هم به نفع مادر است و هم به نفع کودک.
کاهش خطرات
اجتناب از هر گونه رویکرد جراحی یا مصرف دارو باعث می‌شود ریسک انواع عوارض و خطرات ناشی از تولد کودک به‌صورت غیرطبیعی به حداقل برسد.
پیشگیری از اختلالات
وقتی زایمان به‌صورت طبیعی انجام نمی‌شود ریسک اوتیسم و دیگر اختلالات نورولوژیکی در کودک بالا خواهد رفت.
کاهش احتمال نیاز به تزریق خون
هورمون‌هایی مانند اوکسی‌توسین وقتی به میزان بیشتری در بدن ترشح می‌شوند می‌توانند ریسک پنومونی و نیاز به تزریق خون را کاهش دهند و عمل سزارین این ریسک را افزایش می‌دهد.
شیردهی راحت‌تر
عمل سزارین یک اتفاق بزرگ برای بدن است که هفته‌ها طول می‌کشد تا التیام پیدا کند و این می‌تواند برای تازه مادر دردسرساز باشد؛ زیرا مجبور است به روش‌های گوناگونی به کودکش شیر بدهد. از طرفی دیگر، زایمان طبیعی کمکتان می‌کند راحت‌تر به نوزاد خود شیر بدهید و زودتر هم بهبود پیدا کنید.
کمک به رشد مغز کودک
زایمان طبیعی کمک می‌کند تولید پروتئین‌ها در مغز کودک بیشتر شود و رشد و عملکرد مغز کودک بهتر صورت بگیرد. اما در عمل سزارین کمکی به ترشح این پروتئین‌ها نمی‌شود و ازاین‌رو کودک از این سود بی‌بهره می‌ماند.
ریکاوری بهتر و ساده‌تر
در زایمان طبیعی بدن بهتر ریکاوری می‌شود و در واقع ارزش درد و فشارهای حین زایمان را دارد. مطالعات نشان می‌دهند خانم‌هایی که سزارین می‌شوند به مدت‌زمان طولانی‌تری برای ریکاوری و برگشتن به وضعیت نرمال خود نیاز دارند.
کاهش ریسک مشکلات تنفسی کودک
بچه‌هایی که با سزارین به دنیا می‌آیند، تغییرات هورمونی که حین زایمان طبیعی روی می‌دهند را از دست می‌دهند. این تغییرات هورمونی به رشد بهتر ریه‌ها کمک کرده و اجازه می‌دهند ریه‌ها عملکرد بهتری داشته باشند.
کمک به سلامت روده‌های کودک
بچه‌هایی که با سزارین متولد می‌شوند در بلندمدت بیشتر احتمال دارد دچار آسم، آلرژی و عفونت شوند. بدون زایمان طبیعی، کودک باکتری‌های مفید بدن مادر را از دست می‌دهد و این باکتری‌ها نقش مهمی در سیستم ایمنی کودک دارند. کودکی که با زایمان طبیعی به دنیا می‌آید، بهتر می‌تواند با خیلی از مشکلات سلامتی مبارزه کند؛ چون باکتری‌های مفید و لازم برای غلبه بر بیماری‌ها را دارد.
هورمون‌های تسکین‌دهندهٔ درد
هر هورمونی نقش مهمی در حفظ ایمنی مادر و کودک دارد. دو هورمون تسکین‌دهندهٔ درد وجود دارد که طی زایمان ترشح می‌شود؛ اوکسی‌توسین و اندورفین. این هورمون‌ها بعد از زایمان به مادر انرژی و شادی می‌دهد. اوکسی‌توسین اغلب به نام هورمون عشق نامیده می‌شود که در پیشگیری از افسردگی پس از بارداری نقش دارد.
کاهش ریسک چاقی و دیابت کودک در آینده
بچه‌هایی که با سزارین متولد می‌شوند بیشتر احتمال دارد بعداً به دیابت و چاقی دچار شوند.
معایب زایمان طبیعی
درد هنگام زایمان
احتمال آسیب به واژن
افزایش احتمال از دست‌دادن کنترل مثانه یا بی‌اختیاری و نشت ادرار هنگام سرفه، عطسه یا خنده
احتمال پرولاپس اندام لگنی یا افتادگی لگن
البته در سزارین هم ممکن است این اتفاق بیفتد؛ اما خطرش کمتر از زایمان طبیعی است.
احتمال آسیب به نوزاد و کبودی پوست سر یا شکستگی استخوان ترقوه به دلیل طولانی‌شدن روند زایمان یا بزرگ‌بودن نوزاد
منبع:تبیان