سال‌هاست که در تمام دنیا بیماری قلبی یکی از علت‌های اصلی مرگ‌ومیر در خانم‌ها شناخته می‌شود؛ اما باوجود پیشرفت‌های گسترده در تکنولوژی پزشکی، همچنان خیلی از خانم‌ها از ریسک فاکتورهای بیماری قلبی آگاه نیستند و حتی نمی‌دانند از چه زمانی باید غربالگری را شروع کنند. این کمبود آگاهی می‌تواند منجر به تأخیر در تشخیص و درمان شود و در نهایت مشکلات و عواقب جدی برای سلامتی ایجاد نماید. در نتیجه تمام خانم‌ها باید در مورد ریسک فاکتورهای بیماری قلبی اطلاعات کافی داشته باشند و بدانند از چه زمانی لازم است تست غربالگری این بیماری را شروع کنند.
این باور اشتباه وجود دارد که بیماری قلبی بیشتر در میان آقایان شایع است تا در میان خانم‌ها. اما واقعیت این است که وقوع بیماری‌های قلبی به اندازهٔ ناچیزی در خانم‌ها کمتر شایع می‌باشد و همچنان یکی از علت‌های اصلی مرگ‌ومیر در خانم‌ها در تمام دنیاست.
بیماری قلبی چیست؟
بیماری قلبی یک عبارت چتری برای انواع عوارضی است که بر قلب اثر می‌گذارند. بیماری عروق کرونری که به نام بیماری قلبی و عروقی نیز شناخته می‌شود، شایع‌ترین نوع بیماری‌های قلبی است و زمانی روی می‌دهد که رگ‌های تأمین‌کنندهٔ خون به سمت قلب، به‌خاطر تجمع پلاک مسدود یا باریک می‌شوند و درد در قفسه سینه، حمله قلبی و دیگر علائم هشداردهنده را ایجاد می‌کنند.
خانم‌ها بیشتر احتمال دارد اولین حادثه قلبی خود را در سنین بالاتری نسبت به آقایان تجربه کنند و معمولاً نرخ مرگ‌ومیر بالاتر و پیش‌آگاهی نادرست‌تری به دلیل تأخیر در تشخیص دارند
پلاک از کلسترول و چربی و دیگر موادی تشکیل می‌شود که می‌توانند به‌مرورزمان در عروق انباشته شوند. در شرایطی خاص، پلاک می‌تواند ثابت شده و رگی را که مسئول خون‌رسانی به قلب است مسدود کند. این اتفاق به قلب آسیب زده و حتی منجر به مرگ می‌شود.
دانشمندان باور دارند التهاب نیز یکی از فاکتورهای مهم در بیماری‌های قلبی و عروقی و حملات قلبی است. مکانیسم اثر التهاب بر قلب به این صورت است که التهاب موجب بزرگ‌تر شدن پلاک شده و باعث می‌شود این پلاک از جای خود کنده شده و لخته خونی تشکیل شود که رگ‌های تأمین‌کنندهٔ خون برای قلب را مسدود می‌کند.
عوامل خطر و ریسک فاکتورهای بیماری‌های قلبی
. سن: با افزایش سن در خانم‌ها، ریسک یا خطر ابتلا به بیماری قلبی افزایش می‌یابد.
. سابقهٔ خانوادگی: اگر در خانوادهٔ یک خانم، بیماری قلبی وجود داشته باشد احتمال ابتلای او نیز به این بیماری بیشتر است.
. سیگارکشیدن: سیگارکشیدن با آسیب‌زدن به رگ‌ها و افزایش فشارخون، ریسک بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.
. فشارخون بالا: فشارخون بالا به قلب و رگ‌ها فشار می‌آورد و ریسک بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.
. کلسترول بالا: بالابودن سطح کلسترول خون می‌تواند منجر به تجمع چربی در رگ‌ها شده و ریسک بیماری قلبی را بالا ببرد.
. دیابت: خانم‌هایی که دیابت دارند بیشتر ممکن است دچار بیماری قلبی شوند.
. چاقی و اضافه‌وزن: چاق بودن یا اضافه‌وزن داشتن می‌تواند احتمال بیماری قلبی را بیشتر کند.
. نداشتن تحرک بدنی و ورزش‌نکردن: بی‌تحرکی و یکجانشینی ریسک بیماری قلبی را بیشتر می‌کند.
علائم بیماری قلبی ممکن است در خانم‌ها متفاوت باشد
در مورد بیماری قلبی بیشتر افراد تصور می‌کنند مردان و زنان یک علامت دارند که معمولاً هم احساس درد و فشار در قفسه سینه است. اما همیشه هم این‌طور نیست. علائم بیماری قلبی در زنان با علائم این بیماری در مردان تا حدودی متفاوت بوده و در واقع مبهم‌تر است.
علائم کلاسیک بیماری قلبی:
. احساس درد و ناراحتی در قفسه سینه
. تنگی نفس
. درد و ناراحتی در بازوها، گردن، پشت و آرواره
. خستگی
. احساس سبکی در سر یا از حال رفتن
اما خیلی از خانم‌ها علائم کلاسیک بیماری قلبی را تجربه نمی‌کنند. خانم‌ها بیشتر ممکن است دچار علائم مبهم‌تری شوند؛ مثلاً احساس ناراحتی و بی‌قراری عمومی، احساس سنگینی و درد و فشار و گرفتگی و یا سوزش و بی‌حسی یا فشردگی در سینه، شکم یا پشت و همچنین سوءهاضمه. همین باعث می‌شود تشخیص یک حمله قلبی یا یک بیماری قلبی در زنان سخت و چالش‌برانگیز باشد.
یک سختی دیگر در تشخیص حمله قلبی در خانم‌ها این است که معمولاً خانم‌ها در سال‌های بالاتری از زندگی خود دچار این عارضه می‌شوند که می‌تواند باعث شود علائم آن با علائم دیگر عوارض مرتبط با سن مانند آرتریت یا پوکی‌استخوان اشتباه گرفته شوند. خانم‌ها بیشتر احتمال دارد اولین حادثه قلبی خود را در سنین بالاتری نسبت به آقایان تجربه کنند و معمولاً نرخ مرگ‌ومیر بالاتر و پیش‌آگاهی نادرست‌تری به دلیل تأخیر در تشخیص دارند.
چه زمانی باید غربالگری برای بیماری قلبی شروع شود؟
انجمن قلب آمریکا توصیه می‌کند خانم‌ها باید در آغاز بیست‌سالگی غربالگری منظم سلامت قلب را شروع کرده و در طول زندگی خود ادامه دهند. خانم‌هایی که یکی دو ریسک فاکتور بیماری قلبی را دارند نیز لازم است این غربالگری را زودتر شروع کنند. غربالگری سلامت قلب شامل فشارخون، لیپوپروتئین ناشتا، وزن بدن و غربالگری‌های گلوکز می‌شود که خیلی از خانم‌ها این غربالگری‌ها را انجام نمی‌دهند. اینکه خانم‌ها غربالگری سلامت قلب را انجام نمی‌دهند می‌تواند دلایل گوناگونی داشته باشد، از جمله:
. کمبود آگاهی: بسیاری از خانم‌ها نسبت به عوامل خطر بیماری قلبی آگاه نیستند و نیاز به غربالگری را درک نمی‌کنند.
. باورهای اشتباه: بعضی از خانم‌ها تصور می‌کنند بیماری قلبی یک بیماری مردانه است و ربطی به آنها ندارد.
. تشخیص‌ندادن علائم: خانم‌ها ممکن است علائم بیماری قلبی را جور دیگری تجربه کنند و در نتیجه این علائم را به عوارض دیگری ربط دهند.
. تأخیر در توجه به سلامتی: خانم‌ها ممکن است به سلامت دیگران بیشتر توجه کنند تا سلامت خودشان، مثلاً آنها بسیار مراقب سلامت بچه‌ها و افراد سالمند خانواده هستند درحالی‌که به سلامتی خودشان چندان اهمیت نمی‌دهند.
. دسترسی محدود به امکانات پزشکی و بهداشتی: موانع مالی یا جغرافیایی ممکن است اجازهٔ دسترسی برخی از خانم‌ها به خدمات پزشکی را ندهند.
خانم‌ها چگونه می‌توانند احتمال بیماری قلبی را کاهش دهند؟
خوشبختانه راهکارهای متعددی برای کاهش ریسک بیماری‌های قلبی وجود دارد:
. داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل
. ورزش منظم
. سیگارنکشیدن
. حفظ وزن سالم
. کنترل فشارخون و کلسترول
. کنترل استرس
. ننوشیدن الکل
. چکاپ‌های منظم
آموزش و آگاهی، از قدم‌های اصلی برای پیشگیری از بیماری قلبی و کنترل آن هستند. با شناخت ریسک فاکتورها، تشخیص علائم و شروع غربالگری سلامت قلب در زمان مناسب شما می‌توانید سلامت قلب خود را کنترل کنید و دچار عوارض جدی نشوید.
به‌عنوان یک خانم، به سلامت قلب خود اهمیت دهید و با مشورت و کمک پزشکتان برنامه‌ای برای پیشگیری از بیماری قلبی در نظر بگیرید.
منبع:تبیان