به گزارش خبرگزاری سلامت (طبنا) از فارس، در صنعت بسته بندی، بیشترین نوع مورد استفاده مربوط به بسته بندی های پلاستیکی است، اما کاغذ و کارتن، فلز و شیشه نیز از دیگر جنس های مورد استفاده در بسته بندی ها محسوب می شود. ۵۵ درصد بسته بندی ها مربوط به مواد غذایی و نوشیدنی های بسته بندی شده ، ۲۱ درصد مربوط به صنعت و حمل و نقل، ۴ درصد داروها و ۳ درصد نیز در صنعت آرایشی استفاده می شود.

هدف از بسته بندی، بازاریابی، حفاظت از غذا در برابر اکسیژن، نور، ترکیبات معطر خارجی، آلودگی های میکروبی، صدمات مکانیکی، افزایش طول عمر نگهداری ماده غذایی، به تأخیر انداختن افت ارزش غذا، بهبود حمل و نقل و انبارداری و عرضه، درج اطلاعات مربوط به ماده غذایی، جلوگیری از جذب رطوبت یا از دست دادن آن و امکان استفاده در بحران های طبیعی و یا غیرطبیعی نظیر سوانح است.

شیشه یکی از ظروف مورد استفاده در بسته بندی و مهمترین ماده مصرفی در تهیه شیشه مذاب، «سیلیس» است که ترکیـب عمـده شن و ماسه محسوب می شود.

ظروف شیشه ای در دو نوع دهانه گشاد (جـار) و دهانـه تنـگ (بطـری) سـاخته می شوند. در هر دو مورد، استفاده از درب محکم بر روی شیشه ضروری است. این درب ها اغلب به صورت تاجی شکل، لبه دار و چرخشی دیده می شود.

جنس درب ها از فولاد قلع اندود یا آلومینیوم است که در قسـمت داخلـی دارای پوششـی پلاستیکی به عنوان مثال PVC و یا سایر مواد پلیمری است. برای آنکـه درب بنـدی بـه شـکل محکم انجام شود، از روش هایی مانند فشار دادن، پیچیدن، چرخاندن و مانند آنها استفاده می شود.

عوامـل متعـددی در به کـارگیری ظـروف شیشه ای دخالت دارد و به عنوان مزایا برای آن به شمار می آید که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

شفافیت: یکی از مهمترین مزایای ظروف شیشه ای، شفافیت است. به نحوی که مصـرف کننـده قادر است تا قبل از خرید محصول، محتوی آن را مورد بررسی قرار دهد.

نفوذ ناپذیری: شیشه از نظر شمیایی خنثی و غیر قابل نفوذ و فاقد خلل و فرج است و با ماده غذایی واکنشی نمی دهد. بدین ترتیب هیچگونه پوشش داخلـی مـوردنیـاز نیست.

مقاوم در برابر حرارت: تمامی ظروف شیشه ای پس از ساخته شـدن در درجـه حـرارت نزدیـک بـه ذوب حـرارت داده می شود (۵۷۰-۵۴۰ درجه سانتی گراد) به همین دلیل این ظروف در برابر درجه حرارت های پاستوریزاسیون، استریلیزاسیون و حتـی شـوک هـای حرارتـی (گرم و سرد کردن) مقاوم است.

استحکام: ظروف شیشه ای در برابر فشار استحکام زیادی دارند و مانند یک ماده الاستیک، مقداری از انرژی وارده را در خود جذب می کنند. اگرچه طراحی نقش مهمی در مقاومت این ظروف دارد.

امکان استفاده مجدد: درب ظروف شیشه ای به آسانی و سهولت باز و بسته می شود و برای نگهداری مجدد محتویات مصرف نشده قابل استفاده است.

رنگ: ظروف شیشه ای در شکل، اندازه و رنگ های مختلف قابل تهیه است. بیشتر ظروف شیشه‌ ای بی رنگ و شفاف ساخته می شود، اما با توجه به ضرورت اسـتفاده از رنگ در مواردی مانند بسته بندی شیر، ماءالشعیر یا نوشابه های بدون رنگ مـی تـوان به سادگی رنگ شیشه را به سبز، کهربایی، شیری رنگ، قهوه ای و دیگر رنگ ها نیز تغییر داد.

بسته بندی راحت: پر کردن ظروف شیشه ای به سادگی امکان پذیر است. مواد غذایی بسته بندی شده در شیشه طول عمر بیشتری دارد و از قابلیت نگهداری بالاتری برخوردار است./ف.نوروزی فرد

«الهام باباعلی»، کارشناس ارشد بهداشت و ایمنی مواد غذایی دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز