بیماری سرطان حنجره چیست؟

هرگاه سلول‌های غیرطبیعی به شکلی کنترل‌نشده در بدن تکثیر و تقسیم شوند تومور ایجاد می‌شود که انواع بدخیم تومور را سرطان می‌نامند. همیشه تومورها بدخیم نیستند. برای مثال اغلب خال‌هایی که بر روی پوست ما وجود دارد تقسیم سلول‌های ملانوسیتی پوست هستند.

تشکیل تومورها بدخیم در گلو را سرطان گلو می‌نامند که خود، باتوجه‌به محل میزبان از تومور، به دو دسته سرطان حلق و سرطان حنجره تقسیم می‌شود.

در سرطان حنجره، تارهای صوتی و سایر قسمت‌های گلو مثل لوزه یا حلق دهانی می‌توانند میزبان تومور باشند. باتوجه‌به اینکه در زبان پزشکی فارسی معمولاً سرطان گلو و سرطان حنجره از یکدیگر جدا نشده و اکثراً همۀ دسته‌های سرطان گلو تحت عنوان سرطان حنجره معرفی می‎‌شوند؛ ما نیز در این مطلب این قاعده را دنبال خواهیم کرد.

انواع بیماری سرطان حنجره چیست؟

با اینکه در انواع سرطان حنجره همۀ گلو می‌تواند محل رشد سلول‌های غیرطبیعی باشد؛ اما، پزشک معالج باید نوع دقیق سرطان حنجره را مشخص کند. دو نوع سرطان سلول سنگفرشی(Squamous cell carcinoma) و آدنوکارسینوم انواع اصلی سرطان حنجره را تشکیل می‌دهند.

سرطان سلول سنگفرشی یا کارسینوم سلول سنگفرشی نوعی از سرطان حنجره است که بر روی سلول‌های صاف سطح گلو تأثیر می‌گذارد. در بین انواع سرطان حنجره، سرطان سلول سنگفرشی متداول‌ترین نوع در ایالات متحده است. در طرف مقابل، سرطان حنجرۀ آدنوکارسینوم سلول‌های غده‌ای گلو را تحت تأثیر قرار می‌دهد که البته شانس ابتلا به آن بسیار کم است.

مراحل سرطان حنجره

درصورت تشخیص سرطان حنجره، پزشک تست‌های جداگانه‌ای جهت تشخیص مرحله و شدت سرطان انجام می‌دهد. مراحل سرطان حنجره از مرحله0تا 4 دسته‌بندی می‌شوند:

• مرحلۀ صفر: تومور تنها بر روی لایۀ سطحی سلول‌ها قرار دارد.
• مرحلۀ یک: اندازۀ تومور کوچک‌تر از دو سانتیمتر بوده و به ارگانی که از روی آن شروع شده محدود است.
• مرحلۀ دو: اندازۀ تومور بین 2 تا 4 سانتیمتر بوده یا ارگان‌های دیگر را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
• مرحلۀ سه: تومور بزرگ‌تر از 4 سانتیمتر بوده یا قسمت‌های مختلفی را تحت تأثیر قرار داده یا به اندازۀ تحت تأثیر قراردادن یک گره لنفاوی گسترش یافته است.
• مرحلۀ چهار: تومور در سطح گره‌های لنفاوی گسترش پیدا کرده یا به ارگان‌های دورتر رسیده است. این مرحله، که متاستاز نام دارد، مرحله پایانی سرطان است.

پزشک معالج می‌تواند از طریق تصویربرداری، به یکی از روش‌های CT، PET، MRI یا رادیوگرافی و استفاده از عکسِ سرطان حنجره، مرحلۀ آن را مشخص دهد.

علت سرطان حنجره چیست؟

حال شاید این سؤال برای شما پیش آمده باشد که علت سرطان حنجره چیست و این سرطان اصلاً چرا به وجود می‌آید. ابتلا به سرطان‌ حنجره در مردان از زنان بیشتر مشاهده شده و علاوه بر این، زندگی به سبکی خاص و برخی عادت‌ها می‌توانند خطر ابتلا به سرطان حنجره را افزایش دهند. علت ابتلا به سرطان حنجره و ازجمله این عادات به شرح زیر هستند:

• سیگارکشیدن؛
• مصرف زیاد الکل؛
• تغذیۀ نامناسب؛
• قرارگرفتن در معرض مادۀ آزبست و سایر مواد سرطان‌زا؛
• بهداشت دندانی ضعیف.

علاوه بر این موارد، آلودگی از طریق ویروس پاپیلوم انسانی یا همان HPV نیز می‌تواند یکی از دلایل سرطان حنجره باشد. HPV یک ویروس مرتبط با آمیزش جنسی است که از طریق تماس مستقیم پوستی افراد انتقال پیدا می‌کند.

رابطۀ سرطان گلو همچنین با انواع دیگر سرطان‌ها نیز شناخته شده است. در واقع، برخی از افرادی که مبتلابه سرطان حنجره شده‌اند سرطان مری، ریه یا مثانه را نیز به‌صورت هم‌زمان تجربه کرده‌اند.

ژنتیک

همان ‌طور که گفتیم، تقسیم بی‌رویه و بدخیم سلول‌های غیرطبیعی موجب ایجاد سرطان می‌شود. ژن‌های مختلفی فرایند تقسیمات سلولی را کنترل می‌کنند و هرگاه یک سلول دچار مشکل شود ژن‌های مربوط به آپوپتوز (مرگ برنامه‌ریزی‌شدۀ سلول) فعال می‌شوند و آن سلول می‌میرد تا تقسیم نشود.

ایجاد جهش در ژن‌های مربوط به تقسیمات سلولی، ژن‌های مرتبط با آپوپتوز یا یک سری ژن‌های دیگر موجب ایجاد سرطان می‌شود. در افرادی که سابقۀ مثبت خانوادگی سرطان حنجره یا گلو دارند خطر بیشتری برای ابتلا به این سرطان‌ها وجود دارد.

علائم اولیه سرطان حنجره چیست؟

سرطان حنجره می‌تواند خیلی بی‌سروصدا ایجاد شود و تا مراحل پیشرفته علائم بالقوه‌ای نشان ندهد. درصورت مشکوک‌بودن، چگونه و از کجا بفهمیم سرطان گلو داریم؟ تشخیص سرطان حنجره و پاسخ این سؤال که علائم اولیه سرطان حنجره چیست دشوار است؛ اما، از علائم و نشانه‌های متداول آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تغییر صدا؛
• مشکل در قورت‌دادن؛
• احساس نیاز دائم به صاف‌کردن گلو؛
• سرفۀ مداوم؛
• گرفتگی گلو؛
• سرفۀ خونی؛
• تورم و التهاب گلو؛
• احساس توده در گلو؛
• خس‌خس‌کردن هنگام نفس‌کشیدن؛
• درد گوش؛
• احساس خفگی؛
• درد حنجره موقع حرف‌زدن؛
• درد زیر گلو.

علائم پیشرفت سرطان حنجره

با رشد تومور و پیشرفت آن علائم متفاوتی می‌توانند ایجاد شوند. یک سری از علائم، مربوط به رشد خود تومور، در محل خواهند بود که باتوجه‌به اندازۀ تومور این علائم پیشرفت سرطان حنجره می‌توانند شدید یا خفیف باشند:

• انسداد جزئی یا کامل گلو و احساس خفگی. در مواردی ممکن است نیاز به مداخله و جراحی فوری برای بازکردن راه هوا باشد؛
• درد شدید گلو؛
• از بین رفتن صدا و قدرت تکلم؛
• خون‌ریزی؛
• لمس توده بر روی گردن و برجستگی آن.

با پیشرفت بیشتر تومور و درگیری بیشتر بدن و حتی انتشار سلول‌های سرطانی به ارگان‌های دیگر ممکن است کاهش وزن شدید و سریع اتفاق بیفتد و باتوجه‌به محلی که سلول‌های سرطانی به آنجا تهاجم کرده‌اند علائم نارسایی آن ارگان مانند نارسایی کبد، ریه یا کلیه نیز مشاهده شوند.

یکی از علائم سرطان حنجره در مردان در مراحل پیشرفته، کاهش قدرت باروری و کاهش میل جنسی است. از علائم سرطان حنجره در زنان نیز می‌توان به بی‌نظمی و تغییر در عادات ماهیانه و کاهش میل جنسی اشاره کرد.

سرطان حنجره در کودکان و نوزدان بسیار نادر است و اغلب از نوع آدنوکارسینوم است. در نوزدان تومورهای حنجره و گلو اغلب ناشی از مواد آسیب‌زایی هستند که در دوران بارداری بر روی جنین اثر گذاشته‌اند. علائم سرطان حنجره در نوزدان خیلی اختصاصی نیست و اغلب نوزدان مبتلا از دنیا خواهند رفت. علائم سرطان حنجره در کودکان اغلب مانند بزرگسالان است با این تفاوت که در کودکان کاهش وزن زودتر رخ خواهد داد.

عوارض سرطان حنجره چیست؟

تشخیص سریع و به‌موقع سرطان حنجره می‌تواند تا حد زیادی از ایجاد عوارض سرطان حنجره جلوگیری کند. بااین‌حال هم خود تومور و هم فرایندهای تشخیصی و درمانی می‌توانند باعث ایجاد عوارضی شوند ازجمله:

• مشکل در قورت‌دادن؛
• از بین رفتن یا خشونت صدا؛
• سفتی پوست گردن؛
• تغییر شکل صورت و گردن؛
• ایجاد سرطان‌های دیگر ناشی از شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی؛
• عوارض شیمی‌درمانی و داروهای استفاده‌شده در درمان سرطان حنجره؛
• ایجاد عفونت‌ها.

تشخیص سرطان حنجره

برای تشخیص سرطان حنجره، پزشک یک لارنگوسکوپی مستقیم یا غیرمستقیم را انجام‌ می‌دهد یا تجویز می‌کند. علاوه بر این، ممکن است که پزشک معالج با استفاده از بافت‌برداری نمونه‌ای از بافت گلو را برای آزمایش سرطان جدا کند که این کار معمولاً از طریق یکی از سه روش نمونه‌برداری زیر صورت خواهد گرفت:

• نمونه برداری سنتی: در این روش پزشک بخشی از بافت را برای آزمایش بریده و جدا می‌کند. نمونه‌برداری سنتی در اتاق عمل و با بیهوشی کامل انجام می‌شود.
• نمونه برداری سوزنی: (FNA)در این روش پزشک سوزن را مستقیماً با قصد جداکردن سلول‌های نمونه وارد تومور می‌کند.
• آندوسکوپی: در این روش پزشک یک لولۀ بلند را از طریق دهان، بینی یا برش مصنوعی وارد گلو می‌کند.

منبع:مجله سیب