همزمان با پمپاژ خون توسط قلب در سراسر بدن، فشاری که این خون به دیوارهٔ رگها وارد میکند تغییر میکند. وقتی قلب خون را با فشار وارد رگها میکند، فشار بالاست، و وقتی قلب ریلکس است، فشار پایین است. فشارخون با معیار میلیمتر جیوه (mmHg) اندازهگیری میشود.
به فشارخون پایین، هیپوتنشن نیز گفته میشود. بیشتر پزشکان میگویند اگر فشارخونتان پایینتر از ۶۰/۹۰ mmHg باشد یعنی فشارخونتان پایین است.
آیا فشارخون پایین مشکلساز است؟
برای برخی از افراد، فشارخون پایین نشانهای از سلامتی است. این افراد بهطورکلی کسانی هستند که فیتنس خوبی دارند و نبضشان کُند است. در مورد دیگر افراد، فشارخون پایین یک مسئله است.
اغلب، کسانی که فشارخون پایین دارند میتوان انتظار داشت که طول عمرشان بیشتر باشد. اما افرادی که به طور مرتب علائم فشارخون پایین را دارند باید به پزشک مراجعه کنند. فشارخون پایین ناگهانی و شدید (شوک) میتواند مرتبط با عوارض جدی سلامتی باشد.
علائم فشارخون پایین چیست؟
. احساس سبکی در سر
. سرگیجه
. ضعف
. تاری دید
. رنگپریدگی و سردی پوست
. خستگی
. از حال رفتن
این علائم میتوانند زمانی روی بدهند که هیچ کاری نمیکنید. این علائم معمولاً وقتی تغییر وضعیت میدهید، مثلاً میایستید یا مینشینید رخ میدهند. اما اغلب علامتی از فشارخون پایین وجود ندارد و با معاینه یا هنگام بررسی دیگر عوارض و بیماریها شناسایی میشود. فشارخون پایین میتواند در افراد سالمند که بیماری دارند جدیتر باشد.
چه چیزهایی باعث پایین آمدن فشارخون میشود؟
جدای از برخورداری از یک فیتنس خیلی خوب، افراد در شرایط زیر میتوانند دارای فشارخون پایین باشند:
. خیلی گرم شوند، چه بهخاطر هوای گرم چه به دلیل حمام داغ یا پوشیدن لباس زیاد
. حجم کم خونی که در بدن گردش میکند، چه به دلیل اهدای خون، چه خونریزی زیاد و یا دهیدراته شدن
باردار بودن
. مصرف انواع داروها
برخی از بیماریها نیز میتوانند سبب پایین بودن فشارخون شوند:
اگر فشارخون پایینتان به دلیل عارضهای است که دارید، لازم است این عارضه درمان شود تا مشکل فشارخون پایینتان حل شود؛ اما اگر پایین بودن فشارخونتان ناشی از عارضهٔ خاصی نیست، درمانی هم لازم نیست. پزشک احتمالاً توصیه میکند پیشگیریهایی انجام دهید تا فشارخونتان افت نکند، مثلاً بدنتان همیشه هیدراته باشد، از حمام داغ استفاده نکنید یا ناگهان تغییر وضعیت ندهید
. داشتن یک واکنش آلرژیک
. مبتلا بودن به یک عفونت جدی
. داشتن عوارض قلبی
. ابتلا به اختلالی در سیستم عصبی یا سیستم غدد درونریز (اندوکرین)
. داشتن دردی شدید
. داشتن کمبودهایی در مواد مغذی
نوع خاصی از فشارخون پایین به نام افت فشارخون وضعیتی وجود دارد. در این عارضه فشارخون فرد زمانی که نشسته یا دراز کشیده نرمال است اما وقتی فرد تغییر وضعیت میدهد ناگهان فشارش افت میکند و احساس سرگیجه یا سبکی در سر دارد. همچنین وقتی فرد طولانیمدت بدون حرکت میایستد دچار افت فشارخون میشود.
افت فشارخون وضعیتی نسبتاً شایع است، خصوصاً در افراد سنین بالاتر. اگر این اتفاق اغلب برایتان میافتد یا دردسرهایی برایتان ایجاد میکند باید به پزشک مراجعه کنید.
فشارخون پایین چگونه درمان میشود؟
توصیههایی برای درمان خانگی فشارخون پایین
. میان وعده بخورید و سعی کنید به گرسنگی نرسید
بین وعدههای اصلی غذاییتان میان وعدههای سالمی بخورید تا معدهتان خالی نماند و دچار افت فشارخون نشوید. میتوانید وعدههای اصلی غذاییتان را به چند قسمت تقسیم کنید و طی روز مکرراً غذا بخورید. مثلاً اگر معمولاً سه وعده غذای اصلی میخورید، بهتر است آنها را به پنج وعده کوچکتر تقسیم کنید. این شیوه برای افرادی که دیابت دارند نیز بسیار مفید است.
به اندازه کافی نمک دریافت کنید
نمک زیادی بد است اما از سویی دیگر بدنتان به مقدار کافی نمک نیاز دارد. رژیم غذایی روزانه شما باید دارای یک قاشق چایخوری نمک باشد و ضمناً از میوهها و سبزیها نیز به طور طبیعی نمک دریافت کنید. در تابستان اگر هر روز ورزش میکنید، همیشه یک بطری آب که کمی آبلیمو و نمک در آن ریختهاید در دسترس داشته باشید. همچنان مراقب باشید که بیشتر از اندازه نمک مصرف نکنید.
بیشتر مایعات بنوشید
در روز حداقل ۲ تا ۳ لیتر آب بنوشید. دهیدراسیون یکی از دلایل معمول فشارخون پایین است.
کافئین هم مفید است
نوشیدنیهای کافئیندار مانند چای یا قهوه میتوانند موقتاً فشارخون را بالا ببرند. وقتی فشارخونتان ناگهان میافتد، یک فنجان قهوه یا چای میتواند مفید باشد. علت این اتفاق هنوز مشخص نیست اما گفته میشود که کافئین برای افرادی که فشارخون پایین دارند خوب است.
شیربادام بخورید
شب ۵ تا ۶ عدد بادام را بخیسانید و صبح پوستشان را بگیرید، بادامها را پوره کرده و بجوشانید تا شیرهاش گرفته شود. هر روز از این نوشیدنی بنوشید. شیربادام هیچ کلسترول یا چربی اشباعی ندارد و در واقع سرشار از چربیهای سالمی مانند امگا ۳ است.
همراه وعدههای غذاییتان کربوهیدراتهای پیچیده بخورید
سعی کنید همراه غذایتان کربوهیدراتهای پیچیده مانند جو دوسر، نان گندم کامل و جو بهجای پاستا و نان سفید استفاده کنید.
آبهویج بنوشید
روزتان را با یک لیوان آبهویج تازه و عسل شروع کنید تا هم فشارخونتان در سطحی نرمال باشد و هم عملکرد کلیه و قلب تنظیم شود.
چای شیرینبیان بنوشید
یک راهکار خانگی و فوری دیگر برای فشارخون پایین، ریشه شیرینبیان است. شیرینبیان میتواند افت فشارخون ناشی از پایین بودن کورتیزول را تنظیم کند. ضمناً مصرف روزانه چای شیرینبیان میتواند علائم ناشی از خستگی مزمن را کاهش بدهد.
جوراب واریس بپوشید
کار جوراب واریس این است که مقدار خون در پاها کاهش بیابد و کمک کند خون در تمام بدن بهتر توزیع بشود. جوراب واریس از درد و فشار ناشی از واریس میکاهد.
منبع:تبیان