التهاب که بخشی از سیستم درمانی طبیعی بدن است، به مبارزه با آسیب و عفونت کمک میکند؛ اما این التهاب فقط در پاسخ به آسیب و بیماری اتفاق نمیافتد. گاهی سیستم ایمنی به دلایل نامشخصی بدون آسیب و عفونت وارد عمل میشود و چون چیزی برای مبارزه وجود ندارد و وظیفهی آن محافظت از بدن است شروع به از بین بردن مفاصل سالم، شریانها و اندامها میکند.
التهاب هم دوست ماست و هم دشمن ما. التهاب حاد، واکنش نرمال و پیچیدهی بدن نسبت به یک خطر است که میتواند ناشی از باکتری، سوختگی، سرماخوردگی یا رگ به رگ شدن و ... باشد. بدن، دفاع خود را برای پیشگیری از آسیب یا عفونت گسیل میکند. علائم التهاب حاد شامل تورم، گشاد شدن رگهای خونی، گرما، قرمزی و درد میشود. وقتی خطری که بدن را تهدید میکند برطرف شود، عواملی در خون وجود دارند که وضعیت را دوباره به حالت نرمال برمیگردانند.
التهاب مزمن
نوع مزمن التهاب ممکن است به شدت نوع حاد آن نباشد اما خطرناک است چون منجر به خیلی از بیماریها میشود از کولیت و التهاب مفاصل و رینیت و آلرژی گرفته تا آسم و بیماری قلبی و کبدی و احتمالاً آلزایمر. فهمیدن اینکه التهاب مزمنی در بدن دارید میتواند سخت باشد و بستگی به این دارد که این التهاب مزمن در کجای بدن خودش را نشان میدهد و در هر کسی میتواند متفاوت باشد.
علائم وجود التهاب در بدن
خستگی
خستگی علامتی بسیار شایع و مرتبط با التهاب مزمن است، انگار تمام مدت آنفلوانزا دارید. مطالعات بسیار زیادی نشان میدهند افرادی که معمولاً احساس خستگی دارند، شاخصهای التهابی و ترکیبات پیش التهابی در بدنشان سطح بالایی دارد.
درد مفاصل
تحقیقات نشان میدهد التهاب با آرتریت روماتوئید مرتبط است. در واقع مطالعات نشان میدهند در افرادی که دچار آرتریت روماتوئید هستند، سیستم ایمنی، مواد شیمیایی التهابی ترشح میکند که به مفاصل حمله کرده و سبب تورم، درد و دیگر علائم میشود.
مشکلات معده
نفخ، اسهال و گاستریت میتوانند علائم بیماری کرون، سندرم روده تحریکپذیر، آلرژی غذایی و دیگر مشکلات معده باشند و همگی با التهاب مزمن ارتباط دارند. اگر گاهی این علائم را دارید اما طبق الگویی پیوسته وجود دارند باید به پزشک مراجعه کنید.
آبریزش چشم و بینی
علائم آلرژی از جمله خارش چشمها و گرفتگی و آبریزش بینی، ریشه در التهاب مزمن دارند. این علامتها سعی دارند به شما بگویند چیزی در بدنتان مشکل دارد.
قرمزی و خارش پوست
درماتیت مزمن میتواند تظاهری از التهاب مزمن باشد. در واقع درماتیت، خودش التهاب پوست است. اگر دچار بثورات پوستی هستید که برطرف نمیشوند یا به صورت تکههایی قرمز و خارشدار هستند باید به پزشک مراجعه کنید.
سرفه و خلط
افرادی که دچار برونشیت هستند، لولههای برونششان دچار التهاب است. علائم التهاب برونش شامل سرفه، موکوس غلیظ، خسخس سینه و گرفتگی سینه میشود. این علائم میتوانند تظاهری از التهاب مزمن باشند.
مشکل لثه
ورم لثه، التهاب لثه در ناحیهی گردن دندان است. پریودنتیتیس نیز به التهاب استخوانها و بافتهای دندان گفته میشود. هر دو عارضه میتوانند علامت التهاب مزمن باشند. ورم لثه میتواند سبب حمله قلبی و سکته مغزی نیز بشود. هر روز مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و سالی دو بار به دندانپزشک مراجعه کردن همگی میتوانند مشکلات لثه را کاهش دهند.
افسردگی
اضطراب و استرس میتواند سبب التهاب شود و التهاب نیز میتواند باعث افسردگی شود. افسردگی نیز خستگی و سایر علائم مزمن را به همراه دارد.
چربی شکم
چاقی با التهاب مزمن ارتباط دارد و شکم داشتن یکی از نشانههای چاقی است. مطالعات نشان میدهد سلولهای چربی در داخل شکم، مولکولهایی ترشح میکنند که التهاب را افزایش میدهد. تحقیقات زیادی ثابت کردهاند میان چربی شکم و التهاب سیستمیک، ارتباط وجود دارد.
چگونه التهاب مزمن را شناسایی کنیم؟
آزمایشی وجود دارد که میتواند التهاب را شناسایی کند: پروتئین واکنشگر C یا CRP، از مارکرهای التهابی است که در بدن میچرخد. سایر مارکرها یا معیارها شامل بالا بودن اینترلوکین، بالا بودن ESR، بالا بودن تعداد گلبولهای سفید خون و پایین بودن تعداد آلبومین میشود. میتوانید از پزشکتان بخواهید با تجویز یک آزمایش، از جهت این مارکرهای التهابی، وضعیتتان را بررسی نماید.
راهکارهای کاهش التهاب
کاهش وزن اضافی یکی از راههای مبارزه با التهاب مزمن است.
کنترل استرس و اضطراب نیز برای کاهش التهاب مفید میباشد.
ورزش کردن نیز شیوهای ثابت شده برای کاهش همهی این عوارض است. روشهایی مانند مدیتیشن و یوگا نیز میتوانند به کاهش التهاب مزمن در بدن کمک کنند.
یک راه دیگر نیز هفت تا هشت ساعت خواب شبانه و داشتن رژیم غذایی سالم و مصرف کمتر چربیهای اشباع و کربوهیدراتها میباشد.
استفاده از مواد غذایی ضدالتهابی مانند گوجهفرنگی، روغن زیتون، سبزیجات برگدار سبز، مغزها، ماهی چرب مانند سالمون و میوه و انواع توت و تمشک و پرتقال نیز میتواند با التهاب مزمن مبارزه کند.
کنترل قند خون نیز یکی دیگر از ابزارهای مفیدی است که برای کاهش التهاب مزمن در اختیار دارید.
اجتناب از مصرف کربوهیدراتهای ساده مانند آرد سفید، برنج سفید، قندهای تصفیهشده و شیره ذرت با فروکتوز بالا، توسط پزشکان و کارشناسان توصیه میشود.
رژیم غذایی مدیترانهای، نمونهی بسیار خوبی از یک رژیم غذایی ضدالتهاب است، زیرا مبتنی بر میوهها و سبزیها، ماهی و غلات کامل و محدود در چربیهای ناسالم و گوشت قرمز و زرده تخم مرغ و قندها و کربوهیدراتهای تصفیه شده میباشد.
ضمناً از مصرف غذاهای التهاب برانگیز در بدن اجتناب کنید مانند گوشت قرمز و هر چیزی که چربی ترانس دارد مانند مارگارین، روغن ذرت، غذاهای بسیار سرخ شده و مواد غذایی فرآوری شده.
منبع:تبیان