در ایالات متحده تنبلی چشم تقریبا ۳درصد از کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد که شایع‌ترین علت نابینایی جزئی یا کامل در یک چشم در دوران کودکی است. اصطلاح تنبلی چشم گمراه کننده است؛ زیرا چشم تنبل نیست.
در واقع این بیماری یک مشکل رشدی در عصب متصل کننده چشم به مغز است، نه مشکلی در خود چشم که به آن نام می‌شناسندش.
نگاهی سریع به تنبلی چشم
علائم تنبلی چشم شامل تاری دید و درک ضعیف عمق است این مشکل در ارتباط بین چشم و مغز است، نه خود چشم تعدادی از عوامل می‌توانند باعث آمبلیوپی شوند، از جمله عدم تعادل عضلانی یا بیماری چشم درمان می‌تواند موثر باشد، بنابراین هر چه زودتر شروع شود بهتر است.
خطر ابتلا به تنبلی چشم چیست؟
تنبلی چشم تقریبا در ۲ تا ۵درصد از جمعیت کودکان ایران وجود دارد که به درمان تنبلی چشم نیاز پیدا می‌کنند. خطر ابتلا به این بیماری در صورتی افزایش می‌یابد که کودک: نارس به دنیا آمده است تاخیر رشد را تجربه می‌کند سابقه خانوادگی تنبلی چشم دارد
علت تنبلی چشم چیست؟
سه علت شناخته شده تنبلی چشم وجود دارد: استرابیسم: با نام آمبلیوپی استرابیسم نیز شهرت دارد. در این بیماری ناهماهنگی چشم‌ها باعث می‌شود مغز ورودی چشم دارای انحراف را نادیده بگیرد تا از سردرگمی دوبینی جلوگیری کند.
سپس این چشم کاهش یا از دست دادن کامل در حدت بینایی (وضوح و دقت دید) را تجربه خواهد کرد. زیرا مغز فرمان‌برداری از چشمی که مستقیم است را ترجیح می‌دهد عیوب انکساری: به نام آمبلیوپی انکساری نیز شناخته می‌شود.
این عارضه به دلیل رشد ضعیف بینایی به علت تفاوت در میزان عیوب انکساری بین چشم‌ها ایجاد می‌شود. اگر چه کودک ممکن است تراز صحیح چشمی داشته باشد، اما احتمالا نزدیک بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم قابل توجهی را در یک چشم تجربه خواهد کرد.
این درحالی است که هیچ یک از این علائم را در چشم دیگر تجربه نمی‌کند این عارضه هنگامی اتفاق می‌افتد که مغز به چشم سالم وابسته می‌شود، در حالی که تا حد زیادی مسائل مربوط به چشم با عیب انکساری بیشتر را نادیده می‌گیرد.
در نتیجه منجر به عدم استفاده و آمبلیوپی در آن چشم می‌شود انسداد بینایی: این عارضه به آمبلیوپی محرومیت نیز معروف است. در این بیماری انسداد نور در چشم کودک از ایجاد بینایی مناسب جلوگیری می‌کند که می‌تواند ناشی از: آب مروارید (عدسی کدر) افتادگی پلک (پتوز) اسکار قرنیه
علائم و نشانه‌های تنبلی چشم
علائم و نشانه‌هایی که می‌توانند نشان از نیاز به درمان تنبلی چشم باشند: ناهماهنگی چشم‌ها یا استرابیسم درک ضعیف عمق و دید محیطی بسته شدن مکرر چشم یا چروکیدن چشم چشم‌هایی که وقتی کودک سعی می‌کند تمرکز کند در یک جهت حرکت نمی‌کند چرخش مداوم سر یا کج شدن سر لرزش مداوم چشم
درمان تنبلی چشم
تنبلی چشم عموما با وادار کردن چشم غیرفعال به فعالیت درمان می‌شود. تنبلی چشم باید در اوایل کودکی تحت درمان قرار بگیرد تا از دائمی شدن آن جلوگیری شود، اما مطالعات نشان داده است که کودکان بزرگ‌تر نیز ممکن است از درمان سود ببرند.
به طور کلی چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد تا بینایی در چشم ضعیف تقویت شود. هنگامی که کودک بینایی بهتری در آن چشم پیدا کرد، ممکن است برای چند سال نیاز به استفاده پاره وقت از چسب چشم داشته باشد، چراکه که احتمال ضعیف شدن مجدد چشم وجود دارد.
انواع روش‌های درمان تنبلی چشم
در روش استاندارد درمان تنبلی چشم، یک پچ (چسب) چشم روی چشم قوی‌تر قرار می‌گیرد تا توجه مغز را به ورودی بینایی چشم ضعیف‌تر بازگرداند. این عمل اجازه می‌دهد تا رشد بینایی مناسب در چشم ضعیف رخ دهد. نحوه انتخاب و استفاده از چسب چشم در درمان تنبلی چشم چسب چشم باید راحت باشد، اما در جای خود محکم بماند.
همچنین نباید اجازه دهد کودک به اطراف لبه‌های آن نگاه کند. اکثر داروخانه‌ها اندازه‌ها و انواع مختلفی از چسب‌های چشمی را در اختیارتان قرار می‌دهند. از چسب‌های چشم مشکی با نوارها یا کش‌ها (مانند چسب‌های دزد دریایی) استفاده نکنید، چراکه برداشتن یا نگاه کردن به اطراف برای کودک بسیار آسان است.
برای استفاده از چسب چشم، کافی است آن را به پوست اطراف چشم کودک خود بچسبانید. اگر کودک شما عینک می‌زند، تکه‌هایی برای اتصال به لنز طراحی شده‌اند. این تکه‌ها ممکن است برای کودکانی که عادت به استفاده از چسب دارند خوب باشند، اما برای کودکانی که تازه درمان تنبلی چشم را شروع کرده‌اند، مناسب نیستند؛ چراکه چسب ممکن است بلغزد یا کودک یاد بگیرد که اطراف آن را زیرچشمی نگاه کند.
اگر کودک شما عینک می‌زند و عادت به استفاده از چسب ندارد، بهتر است آن را مستقیما به دور چشم قوی‌تر زیر عینک وصل کنید.
از برداشتن چسب چشم کودک خود جلوگیری کنید بچه‌ها دوست ندارند چشم قوی‌ترشان پوشیده یا تار شود. با این حال، باید به فرزندتان کمک کنید در غیر این صورت، درمان موثر نخواهد بود سعی کنید حواس کودک را پرت کنید یا به خاطر پوشیدن وصله به کودک جایزه بدهید ممکن است مدتی طول بکشد تا کودک شما به قرار دادن چسب عادت کند.
به یاد داشته باشید که تقویت چشم ضعیف تنها راه برای ایجاد بینایی سالم و طبیعی است اگر کودک شما همچنان چسب را برمی‌دارد، به عنوان آخرین راه حل، دست‌های او را با دستکش یا جوراب بپوشانید به کودک خود در مورد چسب چشم آموزش دهید کودکان پیش دبستانی یا مدرسه‌ای ممکن است مایل به استفاده از چسب چشم یا استفاده از قطره‌های چشمی تار نباشند.
برای کمک، والدین باید توضیح دهند که چقدر این درمان‌ها برای دیدن خوب اهمیت دارند و به آن‌ها اطمینان دهید که بسیاری از کودکان به همین دلیل از چسب‌های چشم استفاده می‌کنند برای یک کودک خیلی خردسال تمرین گذاشتن چسب چشم روی عروسک را در نظر بگیرید یا اجازه دهید کودک چسب خود را با مداد رنگی یا نشانگرها تزئین کند درمان تنبلی چشم را برای معلم کودک توضیح دهید.
از معلم بخواهید که از کودک بابت استفاده از چسب تعریف کند. چراکه کودکان با بازخورد مثبت معلمان خود رشد می‌کنند.
منبع:سیو طب