به گزارش خبرگزاری سلامت(طبنا)؛ در طی چند سال گذشته، هوش مصنوعی (AI) به یک عنوان اصلی در گفتمان عامه تبدیل شده است. متخصصان دندانپزشکی با ترکیبی از ترس و سرگرمی منتظر رویارویی با دندانپزشکان روباتیک هستند.
اما تبدیل این انتظار به واقعیت در دندانپزشکی بسیار نزدیک است، زیرا هم اکنون از هوش مصنوعی در نرم افزارهایی برای کمک به جراحی ایمپلنت مفاصل(android implant surgeons) استفاده شده است. در واقع، فناوری هوش مصنوعی به اشکال مختلف هم اکنون مورد استفاده می گیرد، و آماده است تا روش های دندانپزشکی را بطرز شگفت انگیزی تغییر دهد.
برای همه ما اتفاق افتاده است که به دندانپزشک مراجعه کرده و شک داشته باشیم.
به طور مثال نظر دندانپزشک مبنی بر این که لکه روی دندانتان یک سوراخ است، به واقع درست است یا خیر؟
شاید شما در این موارد ترجیح دهید پیش دندانپزشک دیگری بروید و نظر او را نیز جویا شوید و بر حسب تصادف در آن جا نیز دندانپزشکتان به شما بگوید شما به یک روکش دندان کاملا متفاوت نیاز دارید.
متاسفانه این داستانی رایج در دندانپزشکی است؛ تا جایی که خبرنگار ماهنامه آمریکایی ریدرز دایجست با انتشار مقاله‌ای در این باره نوشت: من پیش ۵۰ دندانپزشک مختلف رفتم و هر کدام از آن ها، تشخیص متفاوتی را به من ارائه داد.
ویلیام اسنبارگر، خبرنگار ماهنامه ریدرز دایجست در مقاله‌ای به تاریخ ۱۸ نوامبر ۲۰۲۰، در خصوص نظرات متفاوت و حتی قیمت‌های مختلفی که از سوی دندانپزشکان ارائه می‌شود، در این نشریه نوشت:
من از یک دندانپزشک برای تمام کارهایی که برای دندانم نیاز بود انجام بدهد، مبلغ ۴۶۰ دلار را قیمت گرفتم و یک پزشک دیگر مبلغ ۲۹ هزار ۸۵۰ دلار را به من قیمت داد!
از پشت یک در، صدای مته دندانپزشکی می‌آید و زمانی که اسم من خوانده می‌شود، من به اتاق معاینه می‌روم. به زودی و در حالی که دندانهایم از سوی دندانپزشک در حال بررسی هستند، به سقفی چوب پنبه‌ای خیره می‌شوم.
او سپس اشاره می‌کند که پزشک بعد از یک بررسی و مشخص کردن این که کدام یک از دندان‌ها به روکش و یا کارهای دیگر نیاز دارند، دست آخر قیمت ۸ هزار و ۳۴۷ دلار را به وی ارائه می‌دهد.
این خبرنگار سپس با اشاره به قیمت‌های مختلفی که از دندان‌پزشکی‌های مختلف گرفته است، به آخرین مراجعه خود به یک دندانپزشکی در خیابان پارک در نیویورک اشاره می‌کند که پس از معاینه دندانهایش به او گفته بود این خبر خوبی نیست؛ اما شما خوش شانس هستید که بیمه دارید.
وی سپس به او برگه‌ای را نشان می‌دهد که در آن نوشته شده بود که با اشاره به موارد نیاز برای او، هزینه‌های دندانپزشکی اش ۲۹ هزار و ۸۵۰ دلار تخمین زده می‌شود.
حال باید گفت این مسئله تفاوت تشخیص و قیمت می‌تواند برای بیماران، نوعی سردرگمی را ایجاد کند.
اکنون برخی کارشناسان از راه حلی در این زمینه سخن می‌گویند: هوش مصنوعی!
در هوش مصنوعی اکثرا از ترکیبی از بینایی کامپیوتری (پردازش و درک تصاویر دیجیتالی)، یادگیری ماشین (الگوریتم های مبتنی بر داده، که کامپیوترها را قادر می سازد الگوهای موجود در داده هایی را که پردازش می کنند، یاد بگیرند) و تجزیه و تحلیل پیش بینی کننده(از مدل سازی آماری برای یافتن یا پیش بینی الگوها و نتایج استفاده می کند) استفاده می شود.
در حال حاضر در بیمارستانها از هوش مصنوعی استفاده می شود، پزشکان از هوش مصنوعی برای کشف ناهنجاری هایی که در اسکن مغزی، قلب و ریه ایجاد شده است، استفاده می کنند. در سال ۲۰۱۱ ، محققان دانشگاه Langone Health نیویورک دریافتند که بینایی کامپیوتری می تواند گره های خاص را در ریه در اسکن سینه، ۶۲٪ تا ۹۷٪ سریعتر از یک پانل از رادیولوژیست ها پیدا کرده و مطابقت دهد.
بینایی کامپیوتری که بر روی تصاویر دندانپزشکی اعمال می شود، می تواند تصاویر اشعه ایکس را بررسی و تفسیر کند، و ده ها پاتولوژی مانند پوسیدگی دندان و تحلیل استخوان و همچنین کارهای دندانپزشکی قبلی و آناتومی طبیعی را شناسایی کند. هوش مصنوعی با پردازش زبان طبیعی و تجزیه و تحلیلهای پیش بینی کننده، تاریخچه و سوابق پزشکی بیماران را اسکن می کند تا روندها، پیش بینی پیشرفت ها و طرح های نمودار درمان را پیدا کند. روی هم رفته، این نوع از نرم افزارها تأثیر چشمگیری در عملکرد مطبهای دندانپزشکی خواهند داشت.
به دلایل بسیاری، دندانپزشکی، جبهه مناسبی برای هوش مصنوعی است. «Ophir Tanz» مدیر عامل شرکت «Pearl» از توسعه دهندگانی است که امیدوار است فناوری هوش مصنوعی بتواند حدس و گمان را از بخش دندانپزشکی دور کرده و به بیماران و نیز توسعه دهندگان هوش مصنوعی در این زمینه آرامش خاطر دهد.
او که خود فرزند یک دندانپزشک است؛ اکنون با تشخیص پتانسیل هوش مصنوعی و پس از موفقیت شرکت هوش مصنوعی «گام گام» (GumGum) که اکنون ارزش آن به میزان ۷۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود، تلاش دارد تا همان فناوری را به صنعت دندانپزشکی منتقل کند.
او در مصاحبه‌ای گفت که حوزه دندانپزشکی به دلایل مختلفی، از جمله فراوانی تصاویر رادیوگرافی، برای ورود هوش مصنوعی آماده است. او با بیان این که اکثر دندانپزشکان جزء صاحبان مشاغل محسوب می‌شوند، قدرت و انگیزه سرمایه گذاری دندانپزشکان در مسئله هوش مصنوعی را از دلایل دیگر آمادگی ورود هوش مصنوعی به این حوزه عنوان کرد.
امروزه محققان در تلاشند تا فناوری هوش مصنوعی را در بسیاری از حوزه‌های پزشکی نهادینه کنند.
مزایای به کارگیری هوش مصنوعی در دندانپزشکی:
1_مراقبت از بیمار:
مردم ممکن است به دندانپزشکان خود اعتماد نداشته باشند، اما به دلایل خوبی به کامپیوترها اعتماد دارند. هوش مصنوعی می تواند پوسیدگی و سایر پاتولوژی های دندانی را سریعتر، زودتر و دقیق تر از یک دندانپزشک تشخیص دهد.
هوش مصنوعی به عنوان ” نظر دوم” برای دندانپزشکان در کارهای انفرادی به ویژه ارزشمند خواهد بود. هوش مصنوعی به ما کمک می کند تا ضمن ساده تر کردن آموزش بیمار، از اشتباهات تشخیصی خودداری کنیم. با گزارش پشتیبان از سوی هوش مصنوعی که تشخیص های ما را تصدیق می کند، ما قادر خواهیم بود به طور واضح بر برنامه های درمانی با شفقت و همدلی بیشتری تمرکز کنیم.
علاوه بر این، فناوری تحلیلی پیش بینی کننده ی هوش مصنوعی قادر به تجزیه و تحلیل داده های غیرساختارمند در پرونده پزشکی بیماران و ارتباط دادن آنها با داده های گسترده تر برای کشف سایر نگرانی های مربوط به سلامت خواهد بود. این روند به سمت یک روش عملی یکپارچه پیش می رود که به دندانپزشکان این فرصت را می دهد تا در سلامت کلی بیمار خود نقش اساسی تری داشته باشند.
2_عملیات تجاری:
وقتی روزانه ۲۰ بیمار را ویزیت می کنید، سرعت بسیار مهم است. علاوه بر این استفاده از هوش مصنوعی به ما زمان بیشتری برای تعامل با بیمار می دهد، هوش مصنوعی پهنای باند بیشتری را برای برنامه ریزی، مدیریت کارمندان و ارزیابی تجهیزات جدید فراهم می کند.
تجزیه و تحلیل پیش بینی کننده در هر پلت فرم مدیریت داده، همچنین می تواند بینش هایی را در مورد بازده ی کسب و کار ارائه دهد. همان روندی که به مراقبت از بیمار از جمله تشخیص، برنامه درمانی و نگرانی های بهداشتی مرتبط با آن کمک می کند، می تواند به شما در اتخاذ سایر تصمیمات کمک کند.
هرچه این عمل یا شبکه بزرگتر باشد، داده های بیشتری برای کار با آنها وجود دارد، بنابراین بینش ارائه شده بهتر خواهد شد. وقتی مدیر عاملان کلینیک های بزرگ درصد زیادی از بیماران مبتلا به تحلیل استخوان را مشاهده می کنند، ممکن است خرید لیزر دندانپزشکی ۵۰،۰۰۰ دلاری را در نظر بگیرند. به همین ترتیب، یک دندانپزشک منفرد که روند مشابهی را مشاهده کند ممکن است با یک متخصص که در حال حاضر صاحب این تجهیزات است، همکاری کند.
3_توسعه استعداد:
دانشکده های دندانپزشکی مانند دانشکده ی دندان پزشکی پنسیلوانیا و دانشکده دندانپزشکی کلمبیا در خط مقدم فناوری های پیشرفته ی آموزشی مانند یادگیری الکترونیکی و بازی سازی قرار دارند که نسل جدیدی از اسناد و دانش فنی(tech-savvy docs ) را ارائه می دهند.
در دانشگاه پنسیلوانیا، دانشجویان از دستکش هایی با حسگر هاپتیک(haptic sensors ) استفاده می کنند که حس لامسه را برای تمرین کشیدن دندان یا انجام عمل جراحی شبیه سازی می کند. به همین ترتیب، برنامه های بازی سازی کمک به یادگیری و برنامه های درس ترکیبی که شامل ویدئو و یادگیری الکترونیکی همراه با مطالعات کلاسی سنتی هستند، به آموزش دندانپزشکان جدید کمک می کنند.
هنگامی که دانشجویان دندانپزشکی وارد بازار کار می شوند، می توانند از AI برای ارزیابی استخدام های احتمالی استفاده کنند. این قابلیت به ویژه برای کلینیکها و شبکه های بزرگی که در اغلب موارد فارغ التحصیلان جدید را استخدام می کنند، بسیار مفید خواهد بود.
4_سلامت عمومی:
هنگامی که هزاران مطب خصوصی با برنامه هایی که از مجموعه داده های بزرگ تغذیه می کنند، درگیر می شوند، مزایای این برنامه ها برای سلامت عمومی می تواند بسیار مهم باشد. هوش مصنوعی اجازه می دهد که محققان مجموعه داده ها را در بخش های کوچکتری طبقه بندی کرده و ارتباطاتی را بین علائم پیدا کنند که نشان دهنده ی نیاز به مطالعه ی بیشتر است، یا به کشف روندهای موجود در زیرمجموعه‌ها و موارد دیگر کمک می کند. هنگامی که دندانپزشک اشعه ایکس و پرونده های بیمار را وارد یک سیستم هوش مصنوعی می کند، می تواند هرگونه ناهنجاری موجود در آن را که هوش مصنوعی کشف می کند به نگرانی مربوط به سلامت یا یک بیماری مرتبط کند.
5_ رادیولوژی و تصویربرداری از دندان ها:
زمانی که به مطب دندانپزشکی مراجعه می‌کنید، در اغلب اوقات برای بررسی وضعیت دندان‌ها یک عکسبرداری x-ray مورد نیاز است. با در اختیار داشتن تصویر، دندانپزشک تصویر و نمودار مربوط به آن را بررسی می‌کند و پیشنهادهای لازم را به شما ارایه می‌دهد. ممکن است دندانپزشک به شما بگوید که دندان‌های شما مشکلی ندارد و چند ماه بعد برای بررسی بعدی مراجعه کنید یا اینکه برخی اقدامات درمانی را به شما پیشنهاد دهد.
برخی پلتفرم‌های هوش مصنوعی نه تنها قادرند از روی تصاویر، مشکل را تشخیص دهند، بلکه می‌توانند میزان مشکل موجود را تعیین کرده و درمان‌های لازم را پیشنهاد دهند. این توانایی برای دندانپزشکان، شرکت‌های بیمه و بیماران جذاب است.
در مورد دندانپزشکان، این توانایی به آنها کمک می‌کند که از تشخیص خود مطمئن شوند و مشکلات دندانی که ممکن است تشخیص چشمی آنها در تصاویر مشکل باشد را از دست ندهند.
در مورد شرکت‌های بیمه نیز چنین پلتفرم‌هایی به آنها در بررسی حجم بالای تصاویر دندانپزشکی کمک می‌کند و سرعت و دقت فرایندهای مرتبط با آن را افزایش می‌دهد. با استفاده از هوش مصنوعی می‌توان دقیق‌تر و سریعتر، منطقی یا غیر منطقی بودن ادعاها و درخواست‌ها را بررسی کرد.
در مورد بیماران نیز چنین پلتفرم‌هایی سودمند هستند. در مراجعه به دندانپزشک و انجام درمان، یک بیمار چه مقدار بر روی سطح و میزان درمان انجام شده کنترل دارد؟ تقریبا می‌توان گفت که هیچ کنترلی وجود ندارد و این موضوع باعث می‌شود که برخی دندانپزشکان برای منفعت مالی خود درمان‌های غیرضروری را پیشنهاد دهند. در مجموع چنین سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند با کاهش میزان تقلب، به بهبود و سهولت فرایند درمان کمک کنند.