آب مروارید یک بیماری شایع چشمی است. در این مقاله به راهکارهای پیشگیری از آب مروارید و همچنین درمان آب مروارید اشاره شده است.
آب مروارید از جمله شایع ترین مشکلاتی است که افراد سالمند را به کلینیک‌های چشم پزشکی می‌کشاند. آب مروارید در واقع جزئی از فرایند پیری در انسان بوده و نزدیک به 75 درصد افراد در سنین بالای 70 سال دچار آن می‌شوند. اگرچه آب مروارید در دسته موارد بیماری افراد مسن قرار می‌گیرد، ولی نوزادان و کودکان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. در این مقاله با استفاده از جدیدترین اطلاعات پزشکی راهکارهایی را برای پیشگیری از آب مروارید چشم ارائه کنیم؛ با ما همراه باشید.
آب مروارید چیست؟
آب مروارید یک بیماری چشمی مربوط به عدسی است؛ در چشم سالم، عدسی باید شفاف باشد تا بتواند نور را به خوبی عبور داده و در فرایند بینایی کمک کند. به دلایل گوناگون مانند افزایش سن، سیگار کشیدن، کنترل نکردن قند خون در فرد مبتلا به دیابت، سابقه خانوادگی یا حتی مصرف برخی از دارو ها مانند کورتون ممکن است به مرور زمان عدسی چشم شفافیت خود را از دست بدهد که در آن زمان اصطلاحا گفته می‌شود که فرد به آب مردارید مبتلا شده است.
پیشرفت آب مروارید معمولا بسیار آهسته بوده و حتی ممکن است فرد هیچگاه متوجه تغییر در کیفیت بینایی خود نشود. با این حال، در برخی از بیماران مبتلا به آب مروارید، علائم به سرعت خود را نشان داده و فرد باید نگران از دست رفتن بینایی خود شود.
علائم آب مروارید
یک عدسی کدر شده در بیماری آب مروارید بینایی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و با علائم زیر همراه خواهد بود:
کاهش تدریجی بینایی: کاهش تدریجی بینایی از علائم آب مروارید چشم است که معمولا در افراد مسن در هنگام رانندگی در شب دیده می‌شود.
بهتر شدن موقتی دید نزدیک: بهتر شدن موقتی دید نزدیک یکی از مهمترین علائم آب مروارید چشمی است. افراد به طور معمول با افزایش سن دچار پیرچشمی می‌شوند که بدون عینک مطالعه قادر به انجام کار های ظریف نخواهند بود؛ اما در مراحل اولیه آب مروارید دید نزدیک بیمار تا حد زیادی بهتر می‌شود به نحوی که حتی بدون عینک مطالعه به راحتی قادر به کتاب خواندن است. دلیل این امر کدر شدن عدسی و تغییر در میزان شکست نور نسبت به حالت طبیعی است که منجر به بهبود کاذب دید بیمار می‌شود؛ این شرایط به علامت second sight معروف می‌باشد.
پخش شدن نورهای رنگی: پخش شدن نورهای رنگی یکی دیگر از نشانه‌های آب مروارید است که موجب تاری دید و تغییر در رنگ دید می‌شود.
جلوگیری از آب مروارید
همانطور که عنوان شد، آب مروارید چشم یک پدیده طبیعی است که با افزایش سن رخ خواهد داد. با این حال، برخی تغییرات در سبک زندگی و عادت روزانه می‌تواند به پیشگیری از آب مروارید کمک کند. این تغییرات عبارتند از:
ترک سیگار و الکل
سیگار کشیدن موجب کدر شدن پروتئین‌های داخل عدسی و بنابراین آب مروارید می‌شود. مصرف بیش از حد الکل نیز باعث پیشرفت آب مروارید می‌شود. ترک سیگار و الکل برای جلوگیری از آب مروارید ضروری است.
کنترل بیمرای زمینه‌های
در صورتی که شما به بیماری زمینه‌ای مستعد کننده برای آب مروارید مانند دیابت یا بیماری غده پاراتیروئید ( که موجب کاهش کلسیم خون می‌شود ) مبتلا هستید، پزشک توصیه اکیدی بر کنترل بیماری زمینه‌ای شما خواهد داشت. افزایش میزان گلوکز خون در بیماری دیابت یا افزایش میزان گالاکتوز خون که به بیماری ارثی ” گالاکتوزمی ” معروف است از مهمترین عوامل پیشرفت آب مروارید به حساب می‌آیند.
انجام معاینات دوره ای چشم
انجام معاینات دوره ای چشم پزشکی به تشخیص سریع تر آب مروارید و درمان موفق تر منجر خواهد شد. بنابراین، هر چند وقت یکبار به چشم پزشک مراجعه کنید.
دوری از نور فرابنفش (UV)
دوری از نور فرابنفش (UV) با استفاده از عینک‌های آفتابی امکان پذیر است. نور فرابنفش نوع B ( UVB ) که از منابعی مانند خورشید یا جوشکاری ساطع می‌شود می‌تواند به شدت به چشم آسیب زده و باعث آب مروارید شود.
پیشگیری و درمان آب مروارید با تغذیه
دریافت ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان های لازم از منابع گیاهی به ویژه سبزیجات و میوه‌های رنگی نیاز های سلولی را تامین می‌کند و فرایندهای وابسته به پیری مثل آب مروارید را به تعویق می‌اندازد.
مصرف طولانی مدت بعضی از دارو ها ممکن است آب مروارید را تشدید کند. کورتون یا گلوکوکورتیکوئید ها از این دسته هستند. با تغذیه مناسب اما تاثیر این داروها بر روی آب مروارید می‌تواند تا حد قابل توجهی کاهش یابد. با اینکه درمان آب مروارید با تغذیه به تنهایی امکان پذیر نیست اما یک رژیم غذایی مناسب که حاوی میزان کافی میوه،سبزیجات و غلات کامل باشد می‌تواند برای جلوگیری از آب مروارید بسیار مفید باشد.
پیشگیری و درمان آب مروارید با روغن زیتون
یکی از متداول‌ترین سوالات در مورد آب مروارید چشم این است که آیا درمان آب مروارید با روغن زیتون امکان پذیر است؟ ویتامین A یک ریزمغذی بسیار مفید برای بینایی است و یک فنجان روغن زیتون 10 درصد از نیاز روزانه به این ویتامین را شامل می‌شود. بنابراین، ممکن است روغن زیتون برای پیشگیری از آب مروارید و بهبود نسبی آن مفید باشد اما با این حال، در صورتی که به آب مروارید مبتلا شده باشید بعید است که درمان آب مروارید با روغن زیتون برای شما کافی باشد و حتما باید از متودهای پزشکی برای بهبودی حداکثری شرایط خود استفاده کنید.
تشخیص و درمان بیماری آب مروارید
برای تشخیص آب مروارید، پزشک به راحتی با معاینه از پشت دستگاه چشم پزشکی متوجه کدورت عدسی و آب مروارید در فرد خواهد شد و سپس اقدامات بعدی را برای درمان انجام خواهد داد. تشخیص زودهنگام آب مروارید به خصوص برای نوزادان از اهمیت بالایی برخوردار است. آب مروارید در سن نوزادی می‌تواند نشانگر وجود اختلالات عروق مادرزادی در چشم و از آن مهم‌تر تومور داخل چشمی باشد و در صورتی که به موقع برای آن اقدام نشود منجر به تنبلی چشم خواهد شد.
در قدم اول پزشک ممکن است دید بیمار را با تجویز عینک طبی اصلاح کند. در صورتی که آب مروارید پیشرفت کند، جراحی آب مروارید ضرورت دارد.
در برخی از موارد مانند التهاب چشمی به دنبال آب مروارید شدید یا بیماری گلوکوم ( آب سیاه) به دنبال آب مروارید، که می‌تواند منجر به نابینایی بیمار شود، جراحی آب مروارید باید به صورت اورژانسی انجام شود.
روش های جراحی در آب مروارید
اساس جراحی های آب مروارید خارج کردن عدسی کدر شده و جایگزین کردن آن با یک عدسی مصنوعی است. تقریبا همه اعمال جراحی آب مروارید به دو روش انجام می‌شود؛ روش اول به روش داخل کپسولی و روش دوم به روش خارج کپسولی معروف است.
به دلیل عوارض کمتر، اکثر جراحی های آب مروارید در بزرگسالان به روش دوم یعنی خارج کپسولی انجام می‌شوند. در روش خارج کپسولی، عدسی کدر شده خارج و با یک عدسی مصنوعی داخل چشمی جایگزین می‌شود در حالی که کپسول عدسی قبلی بر جای خود باقی مانده و خارج نمی‌شود. اگرچه میزان موفقیت عمل جراحی آب مروارید بالا است ولی بسته به مهارت جراح و شرایط موجود ممکن است به ندرت عوارض قرنیه، شبکیه یا عفونت داخل چشمی برای بیمار ایجاد شود.
منبع:مجله پزشکی سیب