در این مقاله از medicalnewstoday، خبرگزاری سلامت بررسی می‌کند که چه عواملی باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای رنگ در دندان‌ها می‌شود. ما همچنین روش‌های جلوگیری و حذف آنها را توصیف می کنیم.
عوامل زیر می‌توانند منجر به ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی دندان‌ها شوند:
غذاها و نوشیدنی‌ها
بسیاری از غذاها و نوشیدنی‌های با رنگ تیره حاوی مواد شیمیایی‌ای به نام کروموژن‌ها هستند. این مواد شیمیایی مانند اسید تانیک موجود در برخی از نوشیدنی‌ها، می‌توانند مینای دندان را لکه دار کنند. با گذشت زمان، این لکه‌ها ممکن است دائمی شوند، به خصوص اگر فردی بهداشت دهان و دندان خوبی نداشته باشد. غذاها و نوشیدنی‌های حاوی رنگ و رنگ‌های مصنوعی نیز می‌توانند باعث لکه دار شدن دندان شوند.محصولات دارای نیکوتین و تنباکو و لکه‌های قهوه‌ای
اینها حاوی ذراتی هستند که می‌توانند به منافذ میکروسکوپی موجود در مینای دندان بچسبند. این ذرات با استفاده مکرر ساخته می‌شوند و می‌توانند دندان‌ها را لکه دار کنند. لکه‌های ناشی از استعمال سیگار، جویدن یا بلعیدن، به مرور زمان تیره‌تر و سخت‌تر می‌شوند.تارتار
هزاران باکتری در دهان به طور مداوم با بزاق و ذرات مواد غذایی مخلوط می‌شوند تا یک جسم چسبنده و شفاف به نام پلاک تشکیل دهند. ما سطح پلاک را با مسواک زدن و نخ دندان کنترل می‌کنیم. بهداشت دهان و دندان ضعیف باعث سخت شدن پلاك در پوشش دائمی‌تر آن می‌شود. پس از تشکیل تارتار، فقط یک متخصص دندانپزشکی می‌تواند آن را حذف کند. گذشته از بهداشت دهان و دندان ضعیف، عوامل زیر خطر ابتلا به تارتار را افزایش می‌دهد:- سیگار کشیدن
- بسیار بیمار، بستری یا بی‌حرکت بودن
- دیابت
- تغییرات هورمونی مانند مواردی که در دوران بلوغ، بارداری و یائسگی رخ می‌دهد.
- داروهایی که میزان بزاق دهان را کاهش می‌دهد، مانند مسدود کننده‌های عصبی یا داروهای مدیریتی برای ایدز
پوسیدگی دندان و لکه‌های قهوه‌ای
باکتری‌های پلاک و تارتار قندهایی را که از دهان عبور می‌کند، می‌خورند. سپس اسیدهایی تولید می‌کنند که باعث تضعیف مینا می‌شود. ماهیت ضخیم، لکه دار پلاک و تارتار منجر به این می‌شود که اسیدها برای مدت طولانی به دندان بچسبند. هرچه اسیدها مینای دندان را تضعیف کنند، لایه‌های زرد رنگ دندان‌های زیر آشکارتر می‌شوند. دندان‌ها ممکن است به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد تغییر رنگ دهد. اگر پوسیدگی به اندازه کافی شدید باشد، اسیدها می‌توانند سوراخ یا حفره‌ای را روی دندان ایجاد کنند. این رنگ تیره خواهد بود. حتی شکستگی‌ها و ترک‌های ریز در دندان‌ها می‌توانند اجازه ورود باکتری‌ها را داده و به پوسیدگی منجر شوند. حفره‌های دندانی اغلب نسبتاً ناراحت کننده هستند و در صورت بزرگ بودن می‌توانند دردناک باشند. پوسیدگی اغلب منجر به قرار گرفتن در معرض ریشه یا عصب می‌شود، بنابراین این دندان ها اغلب به غذاها و نوشیدنی‌های سرد و حساس هستند.سالخوردگی و لکه‌های قهوه‌ای
با افزایش سن، مینای سفید که از دندان محافظت می‌کند، به آرامی تخریب می‌شود و لایه های زرد را نمایان می‌کنند. این روند طبیعی می‌تواند منجر به لکه‌های قهوه‌ای مایل به زرد یا لکه‌های بزرگ شود.ژنتیک
رنگ طبیعی دندان افراد متفاوت است و برخی ممکن است تیره‌تر از سایرین باشند.
- قدرت مینای دندان
- چگونه مینای دندان به رنگدانه‌ها و اسیدها پاسخ می‌دهد
- شرایط ارثی، مانند عارضه دندانیوژنز
- شرایط رشدی که در شکل گیری مناسب استخوان و دندان اختلال ایجاد می‌کند
کارهای قبلی دندانپزشکی
پر کردن‌ها، ایمپلنت‌ها و پل‌های دندانپزشکی همه سرانجام از بین می‌روند و رنگ خود را از دست می‌دهند. در غیر این صورت، فلز موجود در مواد می‌تواند با گذشت زمان رنگ خود را به دندان منتقل کند.داروها و لکه‌های قهوه‌ای
برخی از داروها به ویژه آنتی بیوتیک تتراسایکلین باعث تغییر رنگ دندان، می‌شوند. این در کودکان خردسال شایع است. سایر داروهای مرتبط با لکه‌های قهوه‌ای روی دندان‌ها عبارتند از:- glibenclamide
- کلرهگزیدین، دهانشویه دارویی
- هیپوپلازی مینا
بیماری سلیاک
علائم دندان اغلب اولین نشانه‌های قابل توجه در بیماری سلیاک است. آنها اغلب شامل موارد زیر هستند:- لکه‌ها یا انواع رنگ‌های قهوه‌ای، زرد یا سفید رنگ
- مینای دندان ضعیف
- ایجاد حفره
- شفافیت
فلوروز
فلوراید بیش از حد خصوصاً در کودکان کمتر از 8 سال می‌تواند مینای دندان را لکه دار کند.
درمان
علت لکه‌های قهوه‌ای روی دندان‌ها بهترین درمان را تعیین می‌کند. داروهای خانگی زیر می‌توانند لکه‌های ناشی از غذاها، نوشیدنی‌ها یا عادات بد زندگی مانند سیگار کشیدن را از بین ببرند:- هر چند روز یکبار دندان‌ها را با مخلوط جوش شیرین و آب مسواک بزنید.
- هر روز یا هر چند روز دهان را با محلول رقیق پراکسید هیدروژن بشویید. همیشه دهان را بعد از آن با آب بشویید.
- سفید کننده و دهانشویه‌ها و شستشوهای حاوی پراکسید هیدروژن
- سفید کننده خمیر دندان حاوی هیپوکلریت سدیم
- نوارهای سفید کننده حاوی کاربامید پراکسید
- سیستم‌های سفید کننده حاوی ژل سفید کننده کاربامید پراکسید
مترجم: سید محمد معین حبیبی پاسدار