پردنیزولون (Prednisolone) دارویی از دسته‌ی کورتیکواستروئیدها است که به استروئیدها نیز معروف هستند. عموم مردم این داروها را با نام کورتون نیز می‌شناسند. در ادامه با خبرگزاری سلامت باشید تا با موارد کاربرد و عوارض جانبی این دارو آشنا شوید.

پردنیزولون چیست؟

پردنیزولون مانند دیگر کورتیکواستروئیدها با جلوگیری از موادی که در بدن باعث بروز التهاب می‌شوند، از التهاب جلوگیری می‌کنند. این دارو به عنوان یک داروی ضدالتهابی شناخته می‌شود.

موارد کاربرد پردنیزولون

این دارو برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها تجویز می‌شود. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • التهاب روده‌های بزرگ و کوچک
  • آسم
  • لوپوس و دیگر بیماری‌های خود ایمنی
  • روماتیسم و دیگر بیماری‌های مفصلی و عضلانی
  • برخی حساسیت‌ها
  • برخی سرطان‌‌ها
  • نارسایی غدد کلیوی
  • هیپیلازی مادرزادی غدد فوق کلیه
  • ادم مغزی

عوارض جانبی پردنیزولون

مصرف پردنیزولون همانند دیگر داروها ممکن است با برخی عوارض جانبی همراه باشد. در خالی که این عوارض برای تعداد کمی از مصرف کنندگان رخ می‌دهند به دو دسته رایج و نادر تقسیم می‌شوند. از عوارض نادر این دارو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • مشکلات تنفسی
  • کهیر
  • تورم گلو، زبان لب
  • افزایش وزن ناگهانی
  • اختلال در دید
  • مشکلات روحی مانند افسردگی
  • وجود خون در مدفوع
  • وجود خون در ادرار
  • سرفه خونی
  • گیجی
  • تشنگی شدید
  • افزایش غیرطبیعی ادرار
  • ضربان قلب نامنظم
  • سردرد شدید
  • زنگ زدن گوش
  • اضطراب
  • افزایش فشار خون
  • کاهش پتاسیم خون
  • حالت تهوع
  • استفراغ
عوارض جانبی رایج پردنیزولون شامل موارد زیر است:
  • تغییرات خلقی
  • بی‌خوابی
  • آکنه
  • قرمزی پوست
  • کبودی
  • خشکی پوست
  • افزایش تعریق
  • چاقی
  • حالت تهوع
  • دل درد
  • نفخ
  • مشکل در خوب شدن زخم‌ها
این نکته شایان ذکر است که موارد بالا شامل تمام عوارض جانبی این دارو نمی‌شوند. بنابرین در صورت مشاهده علائم غیر طبیعی مصرف این دارو را قطع کرده و به پزشک خود اطلاع دهید، در صورت بروز علائم تهدید کننده فورا با اورژانس (115) تماس بگیرید.

واکنش‌های آلرژیک به پردنیزولون

مصرف این دارو در مواردی نادر ممکن است با واکنش‌های آلرژیک جدی همراه باشد، برخی از این واکنش‌ها در ادامه ذکر شده‌اند:

  • بروز ضایعه پوستی راش (Rash)، عموما این واکنش با خارش، قرمزی، ورم، پوسته پوسته شدن و زخم شدن پوست همراه است
  • خس خس نفس
  • مشکل در تکلم
  • مشکلات تنفسی
  • تورم گلو، صورت، دهان یا زبان
  • احساس سفتی و درد در سینه و گلو

در صورت مشاهده علائم آلرژیک دیگر یا سابقه آلرژی به داروهای استروئیدی پزشک خود را از این موضوع مطلع سازید.

تداخل دارویی پردنیزولون

پردنیزولون ممکن است با برخی از داروها تداخل داشته باشند. در صورت مصرف داروهای زیر باید پزشک خود را از آن‌ها مطلع سازید:
  • داروهای ادار آور
  • وارفارین و دیگر داروهای رقیق کننده خون
  • آسپرین
  • کتوکنازول
  • ریفامپین
  • داروهای ضد تشنج همانند فنوباربیتال
  • سیکوسپورین
  • انسولین
البته موارد بالا شامل تمام داروهایی که با پردنیزولون تداخل دارند نیستتد، بنابرین قبل از مصرف این دارو به پزشک خود درباره داروهایی که مصرف می‌کنید اطلاع دهید.

مصرف پردنیزولون ممکن است برای این بیماری‌ها مضر باشد

در صورتی که بیماری‌ خاصی دارید پزشک خود را مطلع سازید، برخی از بیماری‌هایی که ممکن است با مصرف پردنیزولون تشدید شوند یا این دارو برای آن‌ها مضر است در زیر ذکر شده‌اند:
  • بیماری‌های کبدی
  • بیماری تیرویید
  • دیابت
  • سل
  • سابقه ابتلا به مالاریا
  • زخم معده
  • افسردگی
  • نارسایی قلبی
  • پوکی استخوان
  • فشار خون
  • بیماری‌های عضلانی
  • آب مروارید
  • بیماری‌های کبدی
  • عفونت هرپس
این نکته را نیز در نظر داشته باشید که اگر باردار هستید یا باید بچه شیر دهید قبل از مصرف پردنیزولون با پزشک خود مشورت کنید.

تاثیر قرص پردنیزولون بر قاعدگی

بر اساس گفته برخی متخصصان پردنیزولون تاثیر منفی بر قاعدگی دارد. در واقع یکی از عوارض جانبی احتمالی این دارو تداخل در دوره‌های قاعدگی و ایجاد قاعدگی نامنظم است. بنابرین در صورتی شما بعد از مصرف این دارو دچار قاعدگی نامنظم و مواردی همچون خستگی، ابتلا به عفونت و احساس ضعف ماهیچه‌ای با پزشک خود در اینباره صحبت کنید.

پردنیزولون و کبد

پردنیزولون برای افرادی که بیماری کبدی شدید دارند، ترجیح داده می‌شود. یکی از گزینه‎‌های مشابه این دارو پردنیزون است که معمولا با قیمت ازران‌تر در بازار به فروش می‌رسد. اما تفاوت این دو دارو در این است که پردنیزون باید در کبد به پردنیزولون تبدیل بشود، بنابرین برای سرعت بخشیدن به روند اثربخشی از این دارو در افراد مبتلا به بیماری کبدی استفاده می‌شود.

قرص پردنیزولون برای تیروئید

افتالموپاتی گریوز یکی از بیماری‌های ناشی از پرکاری تیروئید است که ممکن است باعث ایجاد تورم در پست چشم شود. در موارد شدید این بیماری دکتر ممکن است برای شما پردنیزولون تجویز کند. همانطوز که اشاره شد این دارو برای کاهش التهاب مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابرین در صورت پرکاری تیروئید و بروز علائم شدید افتالموپاتی گریوز شما می‌توانید از این دارو برای درمان این بیماری استفاده کنید.

پردنیزولون و رشد نامنظم در کودکان

مصرف طولانی مدت این دارو ممکن است در رشد کودکان و نوجوانان اختلال ایجاد کرده و سرعت آن را کاهش دهد. با این حال پزشک متخصص با برزسی نشانه‌های مشکلات در رشد ممکن است شیوه درمان را تغییر دهد.

آیا باید از مصرف پردنیزولون اجتناب کرد؟

جواب این سوال قطعا منفی است. در صورتی پزشک شما پردنیزولون را برای درمان بیماری شما تجویز کرده است، اگر آن را مطابق دستورالعمل‌های او مصرف کنید، نه تنها مشکلی برای شما پیش نمی‌آید، بلکه می‌تواند به درمان و برطرف کردن مشکل شما کمک کند. مصرف خودسرانه این دارو و خوددرمانی به وسیله پردنیزولون به هیچ وجه توصیه نمی‌شود و مصرف بیش از حد (Abuse) این دارو می‌تواند منجبر به عوارض بسیار خطرناکی شود.   این مطلب را نیز مطالعه کنید: موارد کاربرد و عوارض جانبی مترونیدازول که باید حتما از آن‌ها اطلاع داشته باشید  

نویسنده: معین حبیبی