شاخص های تشخیص اضافه وزن و چاقی در بزرگسالان شامل موارد زیر می شود:

۱) نمایه توده بدنی (BMI) : از تقسیم وزن (کیلوگرم) بر مجذور قد (برحسب متر) به دست می آید. اگرچه طبق تعریف متعارف، BMI کمتر از ۵/۱۸ به مفهوم لاغری، ۹/۲۴-۵/۱۸ به معنای برخورداری از وزن طبیعی، ۹/۲۹-۲۵ به مفهوم اضافه وزن و بیش از ۳۰ به معنای ابتلا به درجات متفاوت چاقی است، با این حال پیشنهاد می شود در جمعیت های آسیایی (از جمله ایران)، BMI ۹/۲۲-۵/۱۸ وزن طبیعی، ۴/۲۷-۲۳ اضافه وزن و بیشتر از ۵/۲۷ به منزله چاقی تلقی شود.

۲) افزایش دور کمر: (زنان و مردان به ترتیب بالاتر از ۸۸ و ۱۰۲) به عنوان شاخص چاقی شکمی است که همراهی آن با درصد بالای چربی بدن، پیشگویی کننده احتمال بیشتر ابتلا به نارسایی قلب و عوارض همراه چاقی است.

۳) نسبت دور کمر به دور باسن: بالا بودن آن (زنان و مردان به ترتیب بالاتر از ۸/۰ و ۱)، نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی_عروقی در افراد است.

۴) تعیین درصد چربی بدن: (با استفاده از دستگاه آنالیز ترکیب بدن ((BIA)) یا تخمین درصد چربی بدن. این شاخص را به شیوه زیر می توان محاسبه کرد:

در این فرمول، ضریب جنسیت را برای زنان صفر و برای مردان یک قرار می دهیم. درصد چربی ۲۵_۲۰ درصد یا بیشتر برای مردان و ۳۲-۲۵ درصد و بیشتر برای زنان، به عنوان درصد بالای چربی بدن لحاظ می شود و مخاطرات مرتبط با چاقی را به شدت افزایش می دهد.

«سیده مریم عبداله زاده»

دکترای تخصصی علوم تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز