تاریخ انتشار: ۵ دی ۱۳۹۹ - ۱۱:۵۸
به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزای سلامت، اپیدمی کرونا از روز آغازین تا به امروز شگفتیهای بسیاری با خود به همراه آورد. در روزهایی که خبر تاییدیه واکسنهای کرونا از کشورهای مختلف کورسوی امیدی برای پایان دوران کرونا روشن میکند، خبر پیدایش گونه جهشیافتهای از ویروس کرونا که مسریتر است، به تیتر اول خبرگزاریها تبدیل شد و موجی از نگرانی با خود به همراه آورد. در این گزارش به بررسی نوع جهش ایجاد شده، میزان شیوع و اظهارنظرها میپردازیم که در ادامه میخوانید. سفر به انگلیس ممنوع اواخر دسامبر مقامات انگلیس اعلام کردند که سویه جدیدی از ویروس کرونا در مبتلایان شناسایی شده که منشا آن از آفریقای جنوبی است. در پی این خبر در آستانه تعطیلات کریسمس محدودیتهای سطح چهار در برخی از شهرهای انگلیس اعمال شد و در همین راستا سعید نمکی؛ وزیر بهداشت ایران هم از لغو تمام پروازها به مقصد انگلیس خبر داد. توجه به این نکته ضروری است که جهش در ویروسها امری طبیعی است و همه ویروسها در بازه زمانی مختلف دچار جهش میشوند. به طور کلی جهش به مفهوم ایجاد تغییرات کوچک در ماده ژنتیکی ویروس است. توجه به جهشهای ایجاد شده در ویروسها از منظر تولید واکسن بسیار اهمیت دارد اما این موضوع نیازمند انجام تحقیقات آزمایشگاهی است و صرفا انتشار یک خبر از ایجاد جهش جدید نباید باعث نگرانی شود. با ویروس جدید مواجه نیستیم در مقالهای که شبکه آمریکایی NPR منتشر کرد به تشریح ماهیت جهش اتفاق افتاده پرداخت. در این گزارش آماده است که ویروس کووید 19 در ماه دو جهش داشت و اما این بار 17 جهش در مدت کوتاه ایجاد شده که سرعت این تغییرات دلیل خبرساز شدن این جهشها است. البته باید توجه داشت که ما با ویروس جدیدی مواجه نیستیم بلکه در ماده ژنتیکی کووید 19 تغییراتی رخ داده است. جهش ایجاد شده تحت عنوان B.1.1.7 در کد ژنتیکی پروتئین spike رخ داده است. این پروتئین در مراحل ابتدایی عفونت به سلولهای انسانی میرسد. محققان دریافتند که جهش N501y تغییری است که به دنبال آن ویروس محکمتر به سلولهای انسانی متصل میشود و جهش D614G به افزایش سرعت انتقال ویروس کمک کرده است. در این مقاله به این نکته هم اشاره شده است که حذف در کد 70del-69 ویروس کرونا به سازگاری بیشتر آن با انسان کمک کرده است. رعایت فاصله اجتماعی مهمتر از جهش جرمی لویان؛ محقق و بیوشیمیست دانشگاه ماساچوست عنوان کرد: «سرعت بالا در انتقال به اندازهای است که اگر شخصی در اتوبوس عطسه کند، میتواند جمعیت بسیاری را مبتلا نماید اما هنوز مدارکی دال بر کشندهتر بودن این ویروس وجود ندارد ». توجه به این امر ضروری است که ویروس باید در آزمایشگاه بررسی شود تا بتوان در مورد میزان قدرت انتشار و عفونی بودن آن نظر داد اما با این حال حتی با وجود جهش میزان انتشار به رفتار افراد در جامعه و اتخاذ تصمیمات و سیاستهای درست بستگی دارد. در ادامه «پیی یانگ شی»؛ استاد دانشگاه تگزاس با تاکید بر این موضوع بیان کرد: «مهمتر از B.1.1.7 توجه به رعایت فاصله اجتماعی، شستن دستها و استفاده از ماسک است و پیشبینی آنچه در ادامه رخ میدهد، کار دشواری است».
دانشمندان به واکسن خوشبین هستند با انتشار خبر ایجاد جهش جدید و محدودیتهای اعمال شده در کشورهای مختلف، افکار عمومی نسبت به اثربخش بودن واکسنهای کرونا دچار تردید شده است اما باید در نظر داشت که با دریافت واکسن آنتی بادیهایی علیه بخش بزرگی از ویروس در بدن ایجاد میشود که ممکن است بخش جهش یافته را نیز شامل شود. از طرفی دانشمندان هنوز نمیدانند که واکسنها در دراز دت درست عمل میکنند یا نه اما نسبت به این کار خوشبین هستد، پس نباید با ایجاد نگرانی در افکار عمومی استرس و تنش را در جامعه افزایش دهیم بلکه آنچه اهمیت دارد، رعایت نکات بهداشتی و حفظ فاصله اجتاعی است. اندرو پکوز؛ میکروبیولوژیست از دانشگاه هاپکینز در این باره گفت: «اگر در صف واکسن هستید، همانجا بمانید». کودکان به اندازه بزرگسالان حساس هستند نیویورک تایمز هم در گزارشی از افزایش 50 تا 70 درصدی سرعت انتشار سویه جدید در مقایسه با دیگر سویهها خبر داد. علاوه بر این در بخشی از این گزارش وندی بارکلی؛ ویروسشناس کالج امپریال لندن در اظهارنظری عنوان کرده که کودکان به اندازه بزرگسالان نسبت به این سویه جدید حساس هستند اما توجه به این نکته ضروری است که تمام این موارد در حد تحققات هستند و هنوز اظهارنظر قابل استنادی ارائه نشده است. مدرکی دال بر کشندهتر بودن سویه جدید نیست شبکه آمریکایی CNBC هم در خبری از افزایش 40 درصدی آمار مبتلایان در انگلیس خبر داد که منشا آن B.1.1.7 عنوان شده است. در این مقاله هم پروفسور کریس ویتی؛ مدیر ارشد پزشکی انگلیس عنوان کرده که مدرکی دال بر کشندهتر بودن سویه جدید وجود ندارد. نمونههای از افراد مبتلا به این سویه جدید در آلمان، استرالیا و هلند هم شناسایی شده است اما در مجموع آنچه از بررسی مقالات منتشر شده در ایران و ژورنالهای خارجی برمیآید، جهش جدید ایجاد شده قدرت سرایت بیشتری به کووید 19 بخشیده اما هنوز مدرکی دال بر کشندهتر بودن آن منتشر نشده است. در هر حال آنچه که اهمیت دارد رعایت فاصلهگذاری اجتماعی، استفاده از ماسک و شستن دستها است و نگرانی و ایجاد تنش در جامعه جز بالابردن درصد افسردگی و ضعف سیستم ایمنی در افراد نتیجه دیگری ندارد. گزارش: پرستو خلعتبری