با توجه به رشد چشمگیر سرطان و نگرانی های روحی بیماران، باید تلاش کرد ضمن حفظ روحیه بیمار راهکارهای کنترل و نحوه پیشگیری از سرطان ها و فرهنگ سازی مقابله را در بین مردم جامعه آموزش داد.
سرطان رحم:
سرطان رحم به ویژه زنان در حوالی یائسگی را تحت تاثیر قرار می دهد و متوسط شروع آن از ۶۰ سالگی به بعد است. حدود ۴۰ درصد از موارد ابتلا به این بیماری ناشی از چاقی و اضافه وزن است. سرطان آندومتر همچنین به خاطر قرار گرفتن بیش از حد در معرض استروژن، فشار خون بالا و دیابت اتفاق می افتد.
مهمترین راه برای محافظت از خود در برابر سرطان آندومتر، کنترل وزن است. ورزش نیز اثرات مثبتی در این رابطه دارد. ورزش می تواند میزان بالای استروژن که ممکن است برای بدن خطرناک باشد را کاهش دهد. میزان بالای هورمون استروژن در بدن زنان می تواند باعث ابتلای آنان به سرطان رحم شود.
هیچگونه آزمایش غربالگری موثری برای سرطان آندومتر (رحم) وجود ندارد. بانوان دارای عوامل خطر برای سرطان آندومتر باید به طور منظم از سوی پزشکان معاینه شوند. گروه دارای عوامل خطر علاوه بر بانوان دارای اضافه وزن، شامل بانوانی است که هورمون درمانی استروژن (بدون استفاده از پروژسترون) داشته اند و یا زنانی که به مدت بیش از دو سال، تاموکسیفن مصرف کرده اند. معاینات مکرر لگن خاصره، پاپ اسمیر و بیوپسی رحم ممکن است در برخی از موارد مفید واقع شود.
سرطان سینه:
از هر هشت زن، خطر ابتلای یک زن به سرطان سینه وجود دارد و خبر خوب این است که به لطف استفاده از هورمون درمانی برای علائم یائسگی، احتمال ابتلا به این سرطان کاهش یافته است. تشخیص سرطان سینه در مراحل اولیه شانس بقا را تا ۱۰۰ درصد افزایش می دهد. سرطان های کوچک سینه، به گره های لنفاوی و ریه ها و مغز کمتر پخش می شوند. اگر شما ۲۰ تا ۳۰ سال دارید و عوامل خطر سرطان سینه را ندارید، بهتر است هر سه سال یک بار برای معاینه سینه به نزد پزشک بروید. برای پیشگیری از سرطان های زنان، زنان ۵۰ تا ۷۴ ساله، باید هر دو سال یک بار ماموگرافی سینه را انجام دهند. روش ماموگرافی می تواند سه سال قبل از بروز علائم سرطان، وجود توده را در سینه نشان دهد. اما ماموگرافی به طور کامل جلوی ابتلا به سرطان سینه را نمی گیرد.
سرطان تیروئید:
شانس ابتلا به این سرطان از ۲۰ سال گذشته تا کنون دو برابر شده است و زنان دو برابر بیش از مردان به آن مبتلا می شوند؛ اما دلیلی برای ترس وجود ندارد. تشخیص سرطان تیروئید به راحتی و بسیار موثر انجام می شود. از آنجایی که بیماری به کندی پیش می رود حتی در موارد شدید بیماری نیز اغلب پیشرفت جدی در بیماری رخ نداده و درمان در بیشتر مواقع موثر واقع می شود. صرف نظر از انواع آناپلاستیک سرطان تیروئید که بسیار نادر هستند، سرطان تیروئید به ندرت کشنده خواهد بود. به طور کلی ۹۷ درصد مبتلایان به سرطان های تیروئید به درمان پاسخ خواهند داد. در صورت هر گونه مشکل در بلع، اختلالات تنفسی، خشن شدن و تغییر صدا، سرفه های مکرر، درد در ناحیه گردن و گلو و تورم در ناحیه غدد لنفاوی باید به پزشک مراجعه کرد. در بیشتر موارد، جراحی تیروئید برای درمان سرطان تیروئید ضروری خواهد بود. البته باز هم انتخاب روش جراحی و سایر راهکارهای درمانی به نوع بیماری و شدت پیشرفت آن وابسته است.
سرطان روده بزرگ:
این نوع سرطان با توجه به آمارهای جامعه سرطان آمریکا، هر سال در زنان و مردان در حال رشد است. سرطان روده بزرگ قابل پیشگیری است و آن هم از طریق غربالگری های منظم به روش کولونسکوپی. این آزمون باید از سن ۵۰ سالگی به بعد انجام شده و هر ۱۰ سال یک بار تکرار شود. کولونوسکوپی نه تنها در تشخیص سرطان روده بزرگ کاربرد دارد بلکه می تواند به شناسایی و حذف پولیپ های روده قبل از این که سرطانی شوند، بپردازد. دیگر گزینه های غربالگری شامل آزمون خون مخفی در مدفوع، است.
سرطان ریه:
موارد ابتلا به سرطان ریه در بین زنان و طی چهار دهه گذشته، ۹۸ درصد افزایش داشته است و این آمار تکان دهنده ناشی از افزایش تعداد زنان سیگاری و زنانی است که در معرض دود دست دوم هستند. تنها راه محافظتی در برابر ابتلا به این سرطان این است که سیگار نکشید و از دود سیگار دور ماند. این روش می تواند خطر ابتلا به سرطان ریه را تا ۳۰ درصد کاهش دهد.
دکتر «طیبه عزیزی» متخصص زنان و زایمان بیمارستان مادر و کودک شوشتری