خبرگزاری سلامت: ستون فقرات در مناطقي داراي قوس‌هايي است که در حالت طبيعي شکل خاصي دارند. اگر اين قوس‌ها به هر دليل زمينه‌اي، ژنتيک يا شيوه زندگي از حالت طبيعي خارج شود، نياز به بررسي و ارزيابي دارد. شکل طبيعي ستون فقرات به علت وجود قوس‌هايي است که با هدف بهتر انتقال وزن و ضربه‌گيري طراحي شده است.
اگر ستون فقرات سطح صاف داشت، انتقال ضربات در طول روز فشار بيشتري را به زانوها و کف پا وارد مي‌کرد و باعث آسيب‌پذيري بيشتر آن مي‌شد. ما اگر از بغل به ستون فقرات نگاه کنيم دو انحراف رو به جلوي ستون فقرات را مي‌بينيم که لوردوز بوده، در ناحيه کمر و گردن قرار دارد .
يک انحراف نيز رو به عقب است در ناحيه قفسه سينه و ناحيه نشيمنگاهي که کيفوز در ناحيه قفسه سينه شايع‌تر است.
چه زماني اين قوس‌ها از شکل طبيعي خارج مي‌شود و ما چگونه متوجه مي‌شويم اين قوس‌ها از حالت طبيعي خارج شده است؟
پوکي استخوان يکي از عللي است که کيفوز قفسه سينه را زياد مي‌کند و قوس ناحيه کمري در آن محل زياد مي‌شود. چاقي، شلي جدار عضلات شکم، حاملگي و ليزخوردگي مهره مشکلاتي است که رباط‌ها و ارتباطات مهره‌ها را ضعيف مي‌کند؛ مثل يک بيماري ژنتيک که در آن ليگامان‌ها شل و باعث مي‌شود قوس‌ها زياد شود و لوردوز کمري ايجاد کند.
آيا افراد عادي جامعه مي‌توانند لوردوز را تشخيص دهند؟
يک شکل خيلي ساده تشخيص اين است که از فرد مي‌خواهيم به ديوار تکيه بدهد و شانه‌ها را به ديوار بچسباند. پاشنه پا را به ديوار برساند. از شخص ديگري مي‌خواهيم دستش را از ناحيه کمر او رد کند. اگر دست خيلي راحت عبور کند يعني قوس کمر افزايش يافته و لوردوز بيشتر شده است.
لوردوز زيادي چه عوارضي دارد و چگونه مي‌توان از آن پيشگيري کرد؟
لوردوز در دختران خيلي شايع است. اختلالات ستون فقرات در سنين رشدي يعني 12-10 سالگي است. در اين سنين معمولا چون عضلات کودک فعال است و اين مشکل خود را نشان نمي‌دهد يا والدين به آن توجه نمي‌کنند. مهم ترين زماني که ضرورت توجه را دارد در همين سنين است که بدون اقدام جراحي و با اصلاح وضعيت زندگي، ورزش، استفاده از بريس وکفش مناسب قوس کمري قابل اصلاح است، اما اين مشکل در سنين بالاتر باعث آسيب ديسک مي‌شود و نياز به مداخله جراحي دارد.
ورزش ژيمناستيک براي کودکاني که لوردوز دارند مفيد نيست، زيرا در ژيمناستيک عضلات به سمت عقب کشيده مي‌شود و در افرادي که قوس کمري‌شان زياد است احتمال ليزخوردگي مهره و افزايش لوردوز وجود دارد. ورزش‌هايي که ضربه زيادي دارد مثلا جودو و تکواندو هم براي اين افراد مفيد نيست. اين افراد بهتر است ورزش ديگري را انتخاب کنند و با کمک پزشک ضعف و کوتاهي عضله را اصلاح کنند.
چه توصيه‌اي براي بچه‌هايي که با کوله پشتي به مدرسه مي‌روند داريد؟
استفاده از کوله‌پشتي آن هم نوعي که طول بندش مناسب نباشد و تا پايين کمر آمده باشد به ستون فقرات ضربه مي‌زند و در طولاني مدت لوردوز ايجاد مي‌کند. البته روش درست اين است که لبه تحتاني کوله‌پشتي بالاتر از کمر قرار گيرد يعني از ناحيه‌اي که بچه مي‌نشيند چند سانت بالاتر بوده و حتما بندها بايد بسته باشد.
ورزش‌هاي ويليامز چيست؟ آيا استفاده از اين ورزش‌ها براي کسي که مشکلات عضلاني- اسکلتي دارد در درازمدت مشکل‌ساز است؟
ورزش ويليامز به طور اختصاصي براي مشکلات کمر داده مي‌شود و نبايد آن را در تمام مشکلات ستون فقرات استفاده کرد. پزشک با معاينه کردن برخي ورزش‌ها را توصيه کرده و برخي ورزش‌ها را براي فرد منع مي‌کند.
به افرادي که در ناحيه گودي کمر احساس درد مي‌کنند چه پيشنهادي داريد؟
به اين افراد ورزش‌هاي تاي چي توصيه مي‌شود. در اين ورزش کششي، عضلات در تمام طولشان کشيده مي‌شود. البته اين ورزش‌ها در افراد مبتلا به ام‌اس هم بسيار مفيد بوده و لازم نيست خيلي حرفه‌اي شوند. چند حرکت مناسب را طي روز استفاده کنند، کمک‌کننده است. اگر درد در ناحيه باشد، با حرکات و کششي که انجام مي‌شود، بهبود مي‌يابد.
دکتر علي پناهي، متخصص طب فيزيکي
نظر شما