شناخت در علم روان شناسی به مجموعه فرایندهای ذهنی مانند تفکر اشاره دارد.
به گزارش خبرگزاری سلامت، دکتر محمد مهدی مقدم نیا، روانشناس و استاد دانشگاه در گفتگو با برنامه «حلقه گمشده» شبكه راديويي سلامت در خصوص خطاهاي شناختي افزود: زمانی که از خطای شناختی صحبت می کنیم، منظور مجموعه خطاهایی است که ممکن است در جریان تفکر صورت گیرد. خطاهای فکری معمولا در اثر تفسیرهای غلط از وقایع و افکار خودایند منفی به وجود می آید.
وي ادامه داد: به قول آلبرت الیس این اتفاقات نیستند که شما را برآشفته می کنند، بلکه تفسیر شما از این اتفاقات است که ذهن شما را درگیر می کند. این تحریفات اگر متناوبا و به دفعات رخ دهند، می توانند منجر به ناراحتی های روان شناختی و مشکل در روبط بین فردی شود.
مقدم نیا در ادامه اظهارداشت: تحریف ها یا خطاهای شناختی اولین بار توسط پروفسور آرون تی بک مطرح شد. خطاهای شناختی در نظریه بک عبارت است از: «باورهای غیر منطقی که به طور اتوماتیک وار به ذهن انسان خطور می کند».
وي تاكيد كرد: در مواقع این نحوه تفکر و شناخت ما است که زندگی ما را تا حد زیادی رقم می زند، حال فرض کنید اگر شناخت ما اشتباه باشد، بر پایه آن برخوردها، نتیجه گیری ها و به طبع تعاملات بین فردی به خصوص روبط زناشویی ما دچار مشکل می شود.
مقدم نیا با بيان اينكه در بررسی های به عمل آمده مشاهده شده علت بسیاری از طلاق ها و اختلافات بین زوجین همین سوء تفاهم ها و اشتباهات فکری است، ادامه داد: تاکنون خطاهای شناختی متعددی شناسایی شده اند مانند: تفکر همه یا هیچ که فرد در این تفکر یک رفتار، فکر، پدیده یا موضوعی را کلا سیاه و سفید می بیند.
وي با بيان اينكه از نظر این افراد هر چیز کمتر از کامل، شکست بی چون و چراست، گفت: در این شیوه فرد تمایل دارد واقعیات را به صورت مطلق تعبیر کند. به طور مثال ممکن است فردی تصور کند باید همسر کاملی پیدا کنم و همیشه واله و شیدای او باشم؛ یا در خطای شخصی سازی فرد مسئولیت چیزهایی که ارتباط زیادی با فرد ندارند را می پذیرد و خود را بی جهت مسئول حادثه ای قلمداد می کند که به هیچ وجه امکان کنترل آن را نداشته است و یا بالعکس مسئولیت هیچ یک از کارهای خود را نمی پذیرد و دیگران را مقصر قلمداد می کند.
مقدم نیا در ادامه بيان كرد: به طور مثال ممکن است بگوید مسبب تمام بدبختی های من در زندگی همسرم است یا من مسبب تمام ناملایمات های زندگیمان هستم.
وي با تاكيد بر اينكه در خطای شناختی دیگری مانند استنباط مستبدانه، فرد بر اساس ملاک های ناکافی به نتایج غیر منطقی می رسد، گفت: برای مثال شخصی ممکن است نتیجه گیری کند که چون همسرش با او به خرید نرفته دلیل بر این است که او را دوست ندارد.
مقدم نیا در پايان اين برنامه راديويي خاطرنشان كرد: خطاهای شناختی متعدد دیگری هم وجود دارد که هر یک از آنها می تواند بر زندگی زناشویی افراد تاثیرات منفی بگذارد.
بنابراین پیشنهاد می شود گاهی در مورد تفکرمان، فکر کنیم و خطاهایی که ممکن است زندگی ما را تحت الشعاع قرار دهد شناسایی کنیم تا بتوانیم تفکرات مثبت تر و منطقی تر را جایگرین خطاهای فکری ویرانگر کنیم.
نظر شما