محمدسیاح: تقریبا یک ماه به پایان سال 97 باقیمانده و در این مدت قیمت محصولات خودروسازان به دلیل وجود دلالان و واسطهگران به اوج خود رسیده است. هر چند در هفته گذشته با تعطیلات دو روزه مواجه بودهایم و انتظار میرفت به دلیل کاهش تقاضا شاهد ثبات قیمت خودرو باشیم، اما فعالان این حوزه از نابسامانی بازار و افزایش شدید محصولات خودروسازان خبر میدهند.
تصمیمسازی و تسلیم بازار
بیژن عبدی، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه در گفتگو با طبنا (خبرگزاری سلامت) درباره وضعیت بازار میگوید: «از نظر من بازار خودرو یکی از بازارهای کالا و خدمات است و متاسفانه اکثر کالاهای مورد نیاز مردم در الان در انحصار افراد و شبکههای خاص است و این شبکهها هر طور که بخواهند تصمیم سازی میکنند.»
او با بیان اینکه در چنین شرایطی که انحصارگر قیمت را تعیین میکند و بازار چارهای جز تبعیت از آن ندارد، ادامه میدهد: «کسی با این وضعیت ترافیک و مشکلات درون شهری علاقه به ماشین سواری در خیابانها ندارد اما مردم به اجبار برای خرید خودرو اقدام میکنند تا با آن مسافرکشی کنند یا هزینههای حمل و نقل خود را کاهش دهند یا حمل و نقل را آسان کنند.»
دست در دست قدرتمندان
عبدی اضافه میکند: «الان متاسفانه ارزانترین نوع خودروهایی که در کشور وجود دارد همین پراید و تیبا و خودروهای دم دستی است که در اختیار مردم است اما از طرفی انحصارگری وجود دارد که دستش با قدرتمندان، قانوگذاران و قانوننویسان و اهالی تصمیم سازی یکی است و آنها هم اعتقاد به نظارت و کنترل ندارند، یعنی ذاتا این کار را حرام میدانند!!»
او میگوید: «رهاسازی بیبند و بار را به اسم رهاسازی اقتصاد و اقتصاد بازار تبلیغ میکنند و تا زمانی که این نگاه حاکم است هر روز این بلا سر یک کالا میآید. مردم تقاضا دارند و این خودروهایی که گفتم ارزانترین خودروهایی است که میتوانند بخرند و با اینکار بسیاری از خودروها و امکانات از دسترس مردم خارج میشود چون پولشان نمیرسد.»
ارزش پول ملی و اثرات آن در بازار
این کارشناس اقتصادی تاکید میکند: «در همه دنیا کالایی مانند خودرو مصرفی محسوب میشود که هر چهار یا پنج سال عوض میشود اما در کشور ما که ارزش پول ملی در حال کاهش است و بازیچه عدهای شده و به همین دلیل همه به گونهای میخواهند به جای پول نقد کالایی تهیه کنند که ارزش آن حفظ شود.»
او توضیح میدهد: «به عنوان مثال همین خودرو، کسی که دو سال پیش خودرو خریده امروز با دو یا سه برابری قیمت آن مواجه شده و چه کاری میتوانست انجام دهد که امروز به چنین سودی برسد! آن کسی هم که امروز پراید را با این قیمت میخرد میداند که ممکن است قیمت آن بازهم افزایش یابد و از این هم بالاتر برود. موضوع این است که مردم به دنبال کالاهایی هستند که بتوانند داراییهایشان را حفظ کنند. یک روز خودرو یک روز کالایی دیگر.»
ناچاری؛ چاره کار انحصارگران
عبدی اضافه میکند: «تقاضا همیشه هست اما زمانی که مردم در بخشی موفق به تامین نیاز خود نمیشوند به سمت کالایی دیگر میروند یعنی زمانیکه مردم با افزایش بیسابقه قیمت مسکن روبرو شدند و خیلیها قدرت خریدشان را از دست دادند؛ کسی که پولی ذخیره کرده زمانی که با این شرایط روبرو میشود چارهای جز اینکه به سمت خرید خودرو برود، ندارد.»
او تاکید میکند: «چون نظارتی بر کار انحصارگران وجود ندارد و این تقاضاها هم همیشه هست و از طرفی مردم راههای دیگری برای تامین خودرو ندارند باع میشود که تعیین کننده قیمت انحصارگران باشند. این است که شرایط آشفته بازار به سمت آرامش نمیرود مگر اینکه تیم فکری عوض شود، دیگر بحث از فرد گذشته است. تقسیم بندیهای سیاسی مانند دو لبه قیچی هستند که در حال قیچی کردن جامعهاند.»
نیازمند تفکر اقتصاد ملی هستیم
این کارشناس اقتصادی اظهارمیکند: «ما نیاز به تفکری غیر از چیزی که امروز هست، داریم. تفکری نیاز داریم که دغدغه آن اقتصاد ملی، حمایت از توانمندی داخلی و مردم و آدمهای ضعیف و رهبری و امام باشد و به تعبیر حضرت آقا انقلابی باشد وگرنه انتظاری از این دولتمردان نیست.»
او در پاسخ به این سوال که با توجه به شرایط بازار، وجود انحصارگران، التهاب اقتصادی و نگرانی مردم، قرار است چه اتفاقی بیفتد، اینگونه توضیح میدهد: «من قصد ندارم نگرانی را به جامعه القا کنم اما واقعیت این است مردمی که با حداقل معاش زندگی میکنند چیزی نیاز دارند که خودشان را نگه دارند تا بیشتر از در این وضعیت فرو نروند. یعنی تنها میتوانند کالاهایی که به تصورشان کالاهای سرمایهای است را تهیه کنند تا بتوانند خودشان حفظ کنند.»
عبدی اضافه میکند: «همین الان زیرپوستی برای چندمین باز قیمت ارز و سکه و طلا در حال افزایش است، تا حالا ندیدهام که دولت واکنشی نسبت به این افزایش قیمتها نشان دهد. اینکه نمیدانیم چقدر نفت صادر میکنیم یا چقدر میتوانیم تحریمها را دور بزنیم و ... باعث شده تا این شرایط به وجود آید و مسوولان عملا کشور را به سمت بحران سوق میدهند. مردم در این بین مقصر نیستند و چارهای ندارند که برای تداوم زندگیشان است که به سمت کالاهایی مانند همین خودرو میروند.»
یکی از دلایلی که درباره نابسامانی بازار عنوان میشود، عدم نظارت دقیق دستگاههای نظارتی است چراکه واسطهها و دلالان به دلیل عدم نظارت نهادهای نظارتی به نوعی کنترل بازار را در اختیار خود درآوردند و قیمت خودروهای پرتیراژ بسیار افزایش پیدا کرده است. به طور کلی عواملی مهمیچون عدم عرضه خودرو از سوی خودروسازان، وجود دلالان و عدم نظارت از سوی نهادهای نظارتی در نابسامانی بازار نقش بزرگی داشتهاند.
نظر شما