دکتر فهیمه سهیلی‌پور در گفت‌و گو با طبنا(خبرگزاری سلامت)، درباره تصورات اشتباه خانواده‌ها درباره کوتاهی قد کودکان و نوجوانان گفت: از یک سو رشد نرمال کودک نشانه‌ای خوب از سلامتی است و کوتاه‌قدی می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به برخی از بیماری‌ها باشد از طرف دیگر ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که معمولا خانواده‌ها طالب قد هستند و هرروزه افراد زیادی به علت کوتاه‌قدی فرزندشان و با درخواست افزایش قد وی مراجعه می‌کنند.
وی با تاکید براینکه در بسیاری از مواقع کودک و نوجوان واقعا کوتاه قد نیست، ادامه داد: معمولا در این مواقع علت شکایت خانواده‌ها از کوتاه قدی مقایسه‌ای است که با همکلاس‌ها و فامیل‌های قدبلندتر به عمل می‌آید لذا گام اول دربرخورد با شکایت از کوتاه قدی برای پزشک باید این باشد که آیا کودک واقعا کوتاه‌قد است؟
این فوق تخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم کودکان با اشاره به وجود پارامترهای مختلف برای تعیین قد کودکان و نوجوانان، اظهار کرد: قد کودک حتما باید به شکل دقیق وصحیح اندازهگیری شود لذا توصیه می‌کنیم که پزشک قد کودکانی را که کمتر از 2تا 3 سال داشته و هنوز توانایی ایستادن در وضعیت کاملا راست و مستقیم را ندارند به صورت خوابیده اندازهگیری کرده و قد کودکان را بعد از سه سالگی حتما به صورت ایستاده اندازهگیری کند.
وی خاطرنشان کرد: اهمیت اندازهگیری صحیح قد تا آنجاست که گفته شده اندازه قد در ویزیت‌های مختلف باید توسط یک نفر و با یک وسیله استاندارد و یک روش صحیح صورت گیرد. چرا که مهم‌تر از اندازه فعلی قدکودک سرعت رشد وی یا تغییر اندازه قد او در ویزیت‌های متوالی است.
انتظار رشد سریع اولیه را نداشته باشید
سهیلی‌پور با بیان اینکه سرعت رشد قدی نباید برای فواصل کوتاه یک تا 3 ماهه اندازهگیری شود و معمولا لازم است حداقل 4 تا 6 ماه بین دو اندازهگیری فاصله باشد، افزود: چرا که رشد قدی کودکان در ماه‌ها و فصل‌های مختلف متفاوت است. به نحوی که معمولا رشد قد در بهار و تابستان بیش از پاییز و زمستان است البته به شرط آنکه تعطیلی مدارس منجر به خوابیدن بچه‌ها تا نزدیک ظهر نشده و ازسوی دیگرانجام بازی‌های رایانه‌ای آنان را تا نیمه‌شب بیدار نگه ندارد زیرا خواب مناسب در ساعت مناسب از عوامل موثر در رشد طبیعی کودکان محسوب می‌شود.
وی تاکید کرد: وضعیت قد کودکان باید براساس منحنی‌های استاندارد سازمان جهانی بهداشت سنجیده شود و صرف مقایسه قد کودک یا نوجوان با افراد فامیل همکلاسی‌ها یا حتی خواهرو برادر دلیل کوتاه‌قدی نیست.
این فوق تخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم کودکان اضافه کرد: درباره رشد قدی طبیعی کودکان خوب است بدانیم که کودکان نرمال معمولا در سال اول تولد حدود 25 سانتیمترقد می‌کشند این رشد طبیعی در سال دوم تولد تقریبا نصف می‌شود و به 12 تا 14 سانتی‌متر درسال می‌رسد و به همین صورت در سال سوم رشد 7 تا 8 سانتیمتری کاملا طبیعی است.
وی با تاکید براینکه مادران نباید انتظار رشد سریع اولیه را درسال‌های بعدی تولد هم داشته باشند، خاطرنشان کرد: عدم توجه به این نکته می‌تواند منجر به شکل‌گیری یک سری رفتارهای اشتباه تغذیه‌ای درمادر و به تبع آن در کودک شود به این معنی که وقتی مادری رشد سال‌های دوم، سوم یا چهارم تولد را کمتر از رشد سریع اولیه دید، به علت اطلاعات ناکافی این مساله را نشانه اختلال یا وجود بیماری در کودک دانسته و ممکن است با اصرار سعی در خوراندن مقادیر اضافی غذا و بیش از نیاز کودک به وی کند این مساله با اعتراض و مقاومت کودک مواجه می‌شود.
این استاد دانشگاه ادامه داد: مقاومت کودک از یک طرف و افزایش فشار و اصرار مادر از طرف دیگر و گاهی دادن امتیازات خارج از معمو ل برای غذا خوردن مانند بازی کردن با کودک یا بیرون بردن کودک از منزل به عنوان جایزه غذا خوردن وی موجب می شود کودک خیلی زود متوجه شود که می‌تواند برای تامین این نیاز طبیعی خود امتیازهای متنوع و مطلوبی از خانواده دریافت کند طبیعی است که در چنین شرایطی یک کودک باهوش ديگر بدون گرفتن امتیاز غذا نمی‌خورد و حتی گاهی برای گرفتن امتیاز بیشتر ازخانواده گرسنگی می‌کشد و همین مساله می‌تواند در روند رشد طبیعی وافزایش قد نرمال او تاثیر منفی داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه مقاومت کودک ممکن است تا آنجا ادامه یابد که به کمبود برخی از ریزمغذی‌ها در بدن وی منجر شود، تصریح کرد:اینجاست که مادران معمولا با شرایط بسیار مضطرب و ناراحت در مواجهه با پزشک اظهار می‌کنند که« حتی اگر یک هفته هم به او غذا ندهیم چیزی نمی‌خورد» یا «این کودک به اندازه یک گنجشک هم غذا نمی‌خورد».
سهیلی‌پور راه برون‌رفت از این مشکل را مقاومت مادران در برابر میل درونی‌شان برای اصرار به کودک برای مصرف غذای کافی دانست و توضیح داد: اگر مادران چند هفته اجازه دهند که کودک تنها در صورت نیاز شدید و احساس گرسنگی شدید حداقل تغذیه لازم را براساس میل خود داشته باشد و در عین حال از قرار گرفتن مواد غذایی کم‌ارزش در دسترس کودک خودداری کنند ممکن است این سیکل معیوب تا حد مطلوبی بشکند اما راه حل بهتر پیشگیری از شکل‌گیری چنین رفتاری در کودک دادن آزادی عمل به وی برای تعیین مقدار و نوع غذا (از بین موادغذایی مفید) است.
نظر شما