عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی اذعان داشت: حقوق های نجومی مسؤلین موضوعی نیست که بتوان به راحتی از آن گذشت؛ این مساله بروز بسیاری از ناهنجاری ها را در سطح جامعه رقم می زند.
علی اسماعیلی روانشناس و عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری سلامت اظهار داشت: معمولا رفتارهای پرخطر یا ناهنجار، عوامل چندگانه ای دارند که باید از ابعاد مختلف به آن نگاه کرد.
اسماعیلی با اشاره به این که مسائل شخصی یا فردی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی می تواند در بروز ناهنجاری ها تاثیرگذار باشد، خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم به عوامل فردی یا شخصیتی بپردازیم، برخی افراد از لحاظ شخصیتی و فردی مستعد بعضی از رفتارهای پرخطر و نابهنجار هستند که یکی از علل آن، ژنتیک و زیست شناختی است که می تواند این حالت ها را ایجاد کند. حتی تحقیقات متخصصین نشان می دهد به عنوان مثال افزایش تستسترون بالا در برخی از مردان، می تواند باعث بروز افزایش این رفتارها شود.
وی افزود: نکته دیگر در علل شخصیتی، تربیت و تجارب دوران کودکی است. از همان ابتدای زندگی، شرایط تربیتی و تجاربی که کودک طی زندگی به خصوص در چند سال اول تجربه می کند، می تواند به نوعی ساختار شخصیت فرد را رقم بزند. شخصی که عوامل تربیتی مناسبی دارد می تواند بهنجار باشد و کمتر رفتارهای پرخطر انجام دهد و افرادی که از لحاظ تربیتی، تجارب دردناکی داشته اند، مشکلات اینچنینی داشته که در نتیجه بیشتر مستعد رفتارهای پرخطر مثل ناسازگاری و رفتارهای ضد اجتماعی می شوند. در واقع نوع تربیت والدین و تجاربی که کودک در سال های اولیه کسب می کند، می تواند به مشکلات دوره نوجوانی و بزرگسالی دامن بزند که فرد آن را با خود یدک کشیده و ممکن است تداوم داشته باشد.
ارتباط بی عدالتی و ناهنجاری جامعه
اسماعیلی با اشاره به مسائل فرهنگی و اجتماعی خاطرنشان کرد: یک مفهومی در روانشناسی اجتماعی به نام «بی عدالتی ادراک شده» داریم که به معنی آن است وقتی فرد در جامعه نوعی از بی عدالتی اجتماعی را تجربه و درک می کند، دچار ناکامی هایی در زندگی می شود. البته عوامل شناختی هم به آن دامن می زند و فرد احساس ناراحتی می کند که چرا انقدر بی عدالتی در جامعه وجود دارد. پس این بی عدالتی، منجربه بروز بسیاری از رفتارهای نابهنجار اجتماعی مثل پرخاشگری، قتل، غارت و مشکلاتی از این قبیل می شود. این موضوعی بسیار اثرگذار است در حالی که جامعه کمتر به می پردازد.
این عضو هیأت علمی دانشگاه افزود: گاهی اوقات نوجوان، جوان و بزرگسال جامعه دقیقا بی عدالتی های موجود در جامعه را ادراک می کند که می تواند عامل بسیاری از نابهنجاری های اجتماعی باشد. این موضوع حتی می تواند باعث افسردگی شود که افسردگی می تواند خودکشی یا پرخاشگری در برداشته باشد. پر خاشگری نیز می تواند جنگ و دعوا، قتل، دگرکشی و خودکشی را به دنبال داشته باشد که موضوع بسیار حاد در جامعه است که به نظر بنده بسیار بارز است.
وی با بیان این که اگر نگاهی به اکثر خبرها و اطلاعاتی که به ما می رسد داشته باشیم به طور مداوم از اختلاس و دریافت حقوق های آنچنانی گفته می شود، یادآورشد: نباید اینطور فکر کنیم که این خبرها گذر هستند در حالی که باید توجه کنیم که اثرات مخرب بر اذهان عمومی به خصوص افراد نوجوان و جوان می گذارد که به بسیاری از مشکلات اجتماعی از جمله به بزهکاری و دزدی دامن می زند.
اسماعیلی با تاکید بر این که مسائل فرهنگی نیز اثرگذار است، اظهارداشت: وقتی برنامه های مدون فرهنگی و آموزش های تربیتی مناسب نداریم این مشکلات به وجود می آید. رسانه ها شاید به خوبی تلاش نمی کنند یا نمی توانند در حد معمول آموزش های لازم را بدهند، همچنین گاهی سهل گیری ها، سخت گیری ها، افراطی گری هایی که نسبت به نوجوان و جوان اعمال می شود و طلاق که یکی از معضلات اساسی جامعه ما شده است، همگی می تواند به ناهنجاری های اجتماعی دامن بزند.
لزوم آموزش مهارت های زندگی
این روانشناس در پاسخ به این که آموزش ها باید از چه زمانی و از چه طریقی داده شود، گفت: آموزش ها باید از همان اوایل زندگی شروع شود. بخش عمده ای از آموزش ها، آنهایی بوده که والدین به فرزندان خود می دهند. آموزشی مثل مهارت های زندگی و این که کودک، بتواند در جریان تحول رشد، استقلال طلبی نیز داشته باشد. همچنین به او اعتماد به نفس داده شود که بتواند فلان کار را در فلان زمان انجام دهد که همه این ها بازخوردها و رفتارهای والدین با کودک است.
وی افزود:این که به صورت دائم، حالت محافظت از کودک داشته باشیم، ممکن است در بلند مدت اثرات نامطلوبی بگذارد و در بزرگسالی شخص را ناتوان کند که حتی نتواند مستقلانه زندگی خود را اداره کند و بر همین اساس دچار مشکلات جدی می شود.
اسماعیلی با بیان این که باید مهارت های زندگی به صورت عملیاتی به شخص آموزش داده شود، تصریح کرد: این آموزش ها باید از طریق والدین و از زمان کودکی، مهدهای کودک، مدارس و دانشگاه ها به فرد داده شود.
این استاد دانشگاه گفت: بخشی از این آموزش ها در قالب رسانه و برنامه هایی که برای کودک در نظر گرفته می شود، داده می شود. همچنین آموزش از طریق لوازم آموزشی در قالب بازی و فضای مجازی که باید کنترل آنها نیز سخت است، داده شود. تا اندازه ای می توان با استفاده از متخصصین جامعه می توان برنامه ریزی داشت و راه کار ایجاد کرد ولی وقتی کارشناسی دقیق و برنامه ریزی نباشد، مشکلات خواهیم داشت.
کد خبرنگار: 41050
نظر شما