محمدسیاح: ترکی رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی استان تهران با بیان اینکه زنگ خطر افزایش جمعیت در استان تهران به صدا درآمده است، اظهارکرد: «تراکم جمعیتی در شهرستان بهارستان نزدیک به ۱۰ هزار نفر است چون هر جا زمین و ساختمان بود جمعیت را مستقر کردیم. هم اکنون بیشتر جمعیت در نیمکره غربی استان مستقر شده و طبیعی است تمام خدمات به این سمت برود.»
او با بیان اینکه روند تقسیمات سیاسی نیازمند اصلاح است، گفته است: «استقرار جمعیت یعنی استقرار زیرساخت، خدمات و افزایش آن به معنای تشکیل یک استان دیگر است. چه اشکالی دارد جمعیت یک روستا ۱۰ هزار نفر باشد و ما خدمات را به آنجا ببریم و از ایجاد یک استان دیگر جلوگیری کنیم. روند تغییر کاربری نظام سکونتگاهی هم در پی روند تغییر شهرنشینی و روستا نشینی ایجاد شده است.»
ترکی، تداخل و تمرکز نظام تصمیم گیری ملی، استانی و محلی، تعارض و ابهام در مدیریت حریم شهرها، فقدان نظام مدیریت یکپارچه شهر تهران را از جمله چالشهای استان عنوان و اظهار کرد: «پیش از این برنامه توسعهای نداشتیم و نمیدانستیم به طور دقیق مشکل کجاست اما هم اکنون هم عارضهیابی کردیم و با سه نگاه ، توجه به گذشته، حال و نگاه به آینده برنامه تدوین و بر اساس آن حرکت میکنیم. سرانه تخت بیمارستانی به ازای هر ۱۰ هزار نفر در استان تهران ۷ و در کشور ۱۹ تخت است که این مهم در دستور کار دولت قرار گرفت و امروز همه شهرستانهای استان دارای بیمارستان هستند.»
جمعیت تهران رو به کاهش!
مهدی چمران رئیس شورای چهارم شهر تهران در گفتوگو با طبنا(خبرگزاری سلامت) درباره چالشهای افزایش جمعیت در شهر و استان تهران میگوید: «در مورد شهر تهران عموما یک اشتباه صوری و سهوی صورت میگیرد، آن هم این است که اگر جمعیت ساکن در شهر تهران را در نظر بگیریم رشد جمعیت شهر تهران از رشد جمعیت کل کشور کمتر است.»
او ادامه میدهد: «در دهه 40 و 50 و 60 و اولایل 70 تهران شاهد رشد سریع جمعیتی بود اما به دلایلی این رشد متوقف شد که البته از این نظر اتفاق خوبی نیست و یک خطر به شمار میرود اما رشد شهرهای اطراف تهران فاجعه آمیز است. یعنی برخی از شهرها مانند شهریار را داشتیم که در برخی از سالها رشد 12 درصد را تجریه کردهاند. اسلامشهر یک روستا با بیش از یک هزار نفر در کنار شهر تهران بوده که امروز نزدیک به 700 هزار نفر جمعیت دارد.»
حاشیههای پررنگ تر از متن
چمران معتقد است: «یعنی کسانی که به تهران آمدند چون تهیه مسکن و تامین معیشت زندگی برایشان مشکل بوده به روستاهای اطراف تهران رفته و آنها را بزرگ کردهاند. خطری که الان تهران را تهدید میکند هم همین است. چهاردانگه، اسلامشهر، شهریار، رباط کریم و ... همگی همین وضعیت را داشتند. نمونه دیگرش کرج بود که شهر کوچکی بود که نه تنها شهر شده بلکه با رشد جمعیتش به بالای میلیون به استان تبدیل شده است.»
او اضافه میکند: «این جمعیت از این شهر و دیگر شهرها روزها به سمت تهران میآیند که جمعیت تهران را در روز به حدود 12 میلیون نفر و شب به حدود 9 میلیون میرساند. بنابراین رشد جمعیت در خود شهر تهران قابل توجه نیست؛ شهرهای اطراف تهران سالانه بین 8 تا 10 رشد مداوم داشته و در حال گسترش هستند و اینکار بسیار خطرناک است.»
آبی برای خود شهر تهران هم نمانده
رئیس شورای چهارم شهر تهران با اشاره به برخی از خطرات رشد جمعیت تاکید میکند: «ما در خود شهر تهران هم آب کافی برای تامین نیازمندی مردم را نداریم چه برسد به شهرهای استان تهران. مشکل آلودگی هوا را هم باید به سایر مشکلات اضافه کرد از طرفی قریب به اتفاق مردم ساکن در شهرهای اطراف هم به تهران میآیند که همین تشدید رفت و آمد باعث افزایش مصرف بنزین و سایر مواد سوختی شده و آلودگی هوا را در تهران افزایش میدهد.»
او ادامه میدهد: «علاوه بر این حتی اگر حمل و نقل عمومینظیر مترو و اتوبوس هم برای رفت و آمد وجود داشته باشد آسیبهای روحی، روانی و جسمی این رفت و آمدها وجود خواهد داشت.»
درگیری متن و حاشیه!
چمران در پاسخ به این سوال که با توجه به رشد افسارگسیخته جمعیت در استان تهران آیا در آینده باید شاید مقبولیت حاشیه نشینی در شهر تهران باشیم، میگوید: «در تهران به صورتی که در شهرهایی مانند مشهد و سنندج و تبریز دارد، نیست اما جمعیت وارد روستاها شده و روستاها بزرگ شده است و این خطری دیگر است و اگر این روند ادامه یابد مسلما جمعیت به سمت حاشیه نشینی هم خواهد رفت. البته این بدین معنا نیست که در شهرتهران حاشیه نشینی وجود ندارد کما اینکه در برخی از مناطق شمالی تهران بویژه در درهها این موضوع دیده میشود.»
او ادامه میدهد: «حاشیه نشین و شهرهای اطراف تهران در واقع یکی است،در واقع افراد به جای حاشیه نشینی به درون روستاها رفته و با امکانات کم آموزشی، بهداشتی و درمانی، خدمات شهری و موضوعات امنیتی ساکن شده و باعث رشد روستاها شهرهای امروز را به اجبار پدید آوردهاند.»
اشتباه محاسباتی مهلک
رئیس شورای چهارم شهر تهران تاکید میکند: «این است که ما میبینیم شهرهای اطراف تهران از آب آشامیدنی خوب، خدمات ترافیکی مناسب، امکانات شهری، خدمات رفاهی و فرهنگی، حمل و نقل عمومیو خدمات بهداشتی و درمانی برخوردار نیستند.»
او در واکنش به این سوال که آیا در سالهای گذشته برنامهای برای پیشگیری از بزرگ شدن روستاها نداشته است، اضافه میکند: «اشتباهی که ما کردیم این است که فکر میکردیم که باید مهاجرت به شهر تهران را بگیریم و نگذاریم تهران بزرگ شود. در طرح جامع هم این کار را کردیم. در طرح تفصیلی خط محکمیکشیدیم که به یکسری از عوارض جغرافیایی متکی است و اجازه رشد بیشت را نمیدهد.»
چمران میگوید: «اما روستاهایی که در حریم و نه در محدوده شهر تهران هستند بدون قانون بزرگ و بزرگتر شدند یعنی ما فکر میکردیم خطر تنها بزرگ شدن تهران است ولی این روستاها بودند که با رشد بادکنکی بزرگ شده و به تهران چسبیدند. روستاهایی هستند که امروزه به صورت بسیار ناهنجاری بزرگ شده و شرایط نامناسبی دارند.»
اجبار به مهاجرت
رئیس شورای چهارم شهر تهران با اشاره به راهکارهای مهار مهاجرت توضیح میدهد: «برای کاهش مهاجرت باید در درجه اول باید ببینیم چه کسانی به شهرهای بزرگ مثل تبریز، شیراز، اصفهان، مشهد و بویژه تهران مهاجرت میکنند. اینها افراد روستایی یا ساکن در مناطق کم برخوردار هستند که چون آب آشامیدنی سالم ندارند یا درآمدهای حاصل از زراعت کفاف زندگی آنها را نمیدهد.»
او میگوید: «مهمترین موضوع پس از تامین امکانات زندگی، درآمد است که باید مورد توجه قرار بگیرد. زمانیکه این درآمد وجود نداشته باشد افراد بویژه جوانان مجبور به مهاجرت هستند. امروز کسی برای کار به روستاها نمیرود، ساکنانی که زمانی خودشان مولد اقتصادی بودند امروز در شهرها نه تنها مولد نیستند بلکه مصرف کننده شده و شغل کاذب دارند. برخی از روستاها به صورت کامل تخلیه و به شهرها منتقل شدهاند.»
چمران تاکید میکند: «ما باید کشاورزی و دامپروری روستاها را احیا کنیم تا از ریشه مشکلات درست شود وگرنه با برخوردهای سلبی و خراب کردن و نظایر این میتوان جلوی این اتفاق را گرفت اما به صورت دائم عملیاتی نیست.»
نظر شما