دکتر فهیمه سهیلیپور در گفت وگو با طبنا(خبرگزاری سلامت)، درباره بلوغ زودرس کودکان با بیان اینکه بلوغ پدیدهای طبیعی است که کودکان و نوجوانان در سیر رشد خود آن را تجربه میکنند، گفت: پیدایش اولین صفات ثانویه جنسی(بلوغ) به صورت طبیعی در دختران بعد از 8 سالگی و در پسران بعد از 9 سالگی رخ میدهد.
وی با بیان اینکه اولین علامت بلوغ در دختران رشد جوانه سینه و در پسران بزرگ شدن طول بیضههاست، ادامه داد: اگر این علائم در دختران پیش از 8 سالگی و در پسران پیش از 9 سالگی رخ دهد بلوغ زودرس اتفاق افتاده است.
این فوق تخصص غدد درونریز و متابولیسم کودکان، خاطرنشان کرد: اگر بلوغ در سن طبیعی و تنها کمی زودتر از سن متوسط کودکان دیگر رخ دهد بلوغ زودرس نیست.
وی افزود: سن بلوغ در جوامع مختلف متفاوت است و به مواردی همچون تغذیه، وراثت، و شرایط اجتماعی و اقتصادی هم بستگی دارد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، با بیان اینکه نسبت بلوغ زودرس در میان دختران و پسران 10 به 1 است و این اختلال در میان دختران بیشتر دیده میشود، عنوان کرد: گاهی در میان دختربچههایی که چاق هستند تجمع چربی در نقاطی از بدن از جمله در محل سینه بیشتر بوده و خانواده فکر میکنند کودک آنها دچار بلوغ زودرس شده است، در چنین مواردی باید به پزشک متخصص مراجعه شود زیرا پزشک میتواند میان قوام چربی و قوام نسج سینه تفاوت بگذارد.
افرایش هورمون زنانه در دختران چاق
وی اضافه کرد: برخی پزشکان هورمون جنسی را بررسی کرده و برخی نیز سونوگرافی را تجویز میکنند، البته نسج چربی میتواند مانند غده عمل کرده و هورمون جنسی زنانه ترشح کنند به همین دلیل نیز در دختربچههای چاق میزان هورمون زنانه قدری بیشتر از سایر کودکان است.
سهیلیپور با تاکید براینکه بلوغ زودرس در مواقعی به درمان نیاز دارد، تصریح کرد: یکی از دلایل نیاز به درمان مربوط به مسایل روحی و روانی کودک است به این معنا که باید سن شروع بلوغ جنسی با بلوغ فکری همخوانی داشته باشد و اگر این دو همزمان رخ ندهد ممکن است ممکن است منجر به مشکلاتی برای کودک یا خانواده وی شود.
این متخصص غدد کودکان با بلوغ زودرس در کودکان میتواند به بروز رفتارهایی درکودک منجر شود که مطابق شان خانواده، جامعه و خود کودک نباشد یا اینکه کودک را در معرض سواستفاده قرار دهد ، عنوان کرد: دخترانی که در سن کم دچار بلوغ شده و قاعدگی را تجربه میکنند این موضوع را نوعی بیماری تلقی کرده و فشار روانی زیادی را تحمل میکنند.
وی با اشاره به اینکه کودکان پیش از بلوغ رشدی حداقلی دارند، بیان کرد: با شروع بلوغ در کودکان جهش رشد قدی رخ میدهد و سرعت رشد قدی آنها افزایش مییابد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه دختران در مرحله دوم بلوغ خود جهش رشدی قدی دارند و پسران در مراحل سوم و چهارم بلوغ، گفت: کودکانی که دچار بلوغ زودرس میشوند جهش رشد قدی را زودتر تجربه کرده و در کودکی بلندقدتر به نظر میرسند، این درحالی است که با شروع بلوغ زودرس سرعت رشد این کودکان بیشتر شده و صفحه رشد استخوانی آنها زودتر بالغ شده و زودتر نیز بسته میشود از این رو طول مدت رشد این کودکان نسبت به کودکانی که بلوغ طبیعی دارند کوتاهتر میشود.
وی خاطرنشان کرد: کودکان مبتلا به بلوغ زودرس درسالهای اولیه قدبلندتر بوده اما در نهایت کوتاهتر از همسنهای خود خواهند بود.
سهیلیپور تاکید کرد: درمان دخترانی که بلوغ آنها بین 7 تا 8 سالگی آغاز شده است به نظر پزشک بستگی دارد زیرا در شرایط خاصی ممکن است بلوغ زودرس در مراحل بعدی کند شده و کودک نیاز به درمان نداشته باشد.
وی همچنین با اشاره به بلوغ زودرس پسران گفت: همانطور که پیشتر نیز گفته شد شروع بلوغ در پسران با بزرگ شدن طول بیضهها رخ داده و بعد از آن سایر صفات ثانویه جنسی شکل میگیرد اما از آنجا که بزرگ شدن بیضهها دیده نمیشود معمولا خانوادهها زمانی به بلوغ زودرس فرزند پسر خود پی میبرند که بلوغ به مراحل پیشرفته رسیده و علائمی همچون رشد موی سر و صورت یا کلفت شدن صدا رخ میدهد.
این فوق تخصص غدد اطفال خاطرنشان کرد: بلوغ زودرس جنسی و بالارفتن میزان هورمون جنسی در پسران میتواند رفتارهای پرخاشگرانه و ناسازگاری را در میان این گروه از کودکان افزایش دهد.
وی با اشاره به اینکه بلوغ زودرس در کودکان 2 نوع است، توضیح داد: گاهی این پدیده در اثر فعال شدن زودرس محور هیپوتالاموس- هیپوفیز- گناد(غدد جنسی) رخ میدهد که به این حالت بلوغ زودرس مرکزی میگویند اما گاهی بلوغ زودرس بدون فعال شدن محور مغزی و در اثر افزایش عملکرد زودهنگام تخمدانها در دختران و بیضهها و غدد فوق کلیوی در پسران اتفاق میافتد که به آن بلوغ زودرس محیطی میگویند.
سهیلیپور با تاکید بر اهمیت افتراق میان بلوغ زودرس مرکزی و محیطی، اظهار کرد: بررسی و درمان این دو نوع بلوغ متفاوت است.
عدم وجود ارتباط میان قد و بلوغ
وی خاطرنشان کرد: اگر در یک پسر بلوغ زودرس مرکزی باشد یا در یک دختر قبل از سن 6 سالگی این بلوغ رخ دهد انجام امآرآی امری ضروری است اما در بلوغ زودرس محیطی این تصویربرداری ضرورت ندارد لذا مراجعه به فوق تخصص کودکان برای کودکانی که با بلوغ زودرس مواجه میشوند ضروری است.
این استاد دانشگاه با اشاره به تصور خانواده درباره این موضوع که هر قدر بلوغ کودک دیرتر رخ دهد او قد بلندتر خواهد شد، گفت: این مساله اشتباه بوده و به تاخیر انداختن بلوغی که در سن طبیعی رخ می دهد معمولا کمکی به افزایش قد نهایی کودکان نخواهد کرد.
وی درباره تاثیر مشاهده صحنههای غیرمتعارف توسط کودکان بر بلوغ زودرس آنها تاکید کرد: در طب و روانشناسی کودکان مشاهده صحنههایی که با وضعیت سنی کودکان تناسب ندارد منع شده است اما شواهدی قوی دال بر اینکه چنین مواردی باعث بلوغ زودرس در کودکان شود وجود ندارد.
این فوق تخصص غدد اطفال همچنین درباره ارتباط میان تغذیه کودکان و بلوغ زودرس در آنها اظهار کرد: شواهدی از همراهی استفاده بیش از حد از برخی مواد غذایی و بلوغ زودرس مشاهده شده است اما هنوز رابطه علی و معلولی میان نوع تغذیه و شروع بلوغ زودرس به اثبات نرسیده است.
وی عنوان کرد: مصرف نابهجای پمادها، کرمها و ژلهای حاوی هورمون جنسی برای کودکان یا استفاده از مواد آرایشی و داروهای حاوی این نوع هورمون میتواند باعث شروع بلوغ زودرس در کودکان شود.
سهیلیپور خاطرنشان کرد: کودکی که تحت درمان است باید با فواصل منظم به پزشک معالج مراجعه کرده و پیگیری حین درمان مانند پاسخ به درمان و تنظیم طول درمان از اهمیت بهسزایی برخوردار است.
نظر شما